Praktično, opština je odgovorna za sve aktivnosti koje se obavljaju na njenoj teritoriji, počev od donošenja programa razvoja, preko urbanističkih planova, budžeta, razvoja komunalnih delatnosti, razvoja komunalne infrastrukture, održavanja stambenih zgrada, izgradnje, rekonstrukcije i održavanja lokalnih i nekategorisanih puteva i ulica u naseljenim mestima.
Članom 22. definisan je obim posla za lokalnu policiju, ali nije jasno da li je ona organizaciona, da li pripada lokalnoj samoupravi ili je deo sistema policije na republičkom nivou.
Pored izbornih poslova, opština obavlja i poverene poslove koji su iz okvira prava i dužnosti Republike.
U okviru poverenih poslova opština obavlja pojedine poslove inspekcijskog nadzora iz oblasti prometa robe i usluga, poljoprivrede, vodoprivrede, šumarstva i druge poslove u skladu sa zakonom.
Finansiranje jedinice lokalne samouprave vrši se iz izvornih i ustupljenih prihoda, kao i dopunskih sredstava. Organi opštine su predsednik opštine i skupština opštine. Skupštinu opštine čine odbornici koje biraju građani. Broj odbornika u skupštini opštine ne može biti manji od 19 i veći od 75. Radi preciznijeg definisanja trebalo je odrediti minimalni i maksimalni broj birača po jednom odborniku. Skupština opštine bira predsednika skupštine i zamenika predsednika skupštine, postavlja i razrešava sekretara skupštine, na predlog predsednika skupštine.
Predsednik opštine bira se neposredno tajnim glasanjem i vrši izvršnu funkciju u opštini. Predsednik opštine ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti. Zamenika predsednika opštine imenuje i razrešava predsednik opštine, uz saglasnost skupštine opštine. Kako je predsednik opštine praktično preuzeo funkciju sadašnjeg izvršnog odbora, odnosno izvršnu funkciju, a zadržao atribute predsednika opštine po važećem zakonu o lokalnoj samoupravi, opravdano se postavlja pitanje da li je on u stanju, po kapacitetu, da ovu funkciju sam uspešno obavi.
Vlada je prihvatila amandman koji predviđa formiranje kabineta predsednika opštine, koji može da broji najviše 11 članova i ima zadatak da pomaže predsedniku opštine u vršenju izvršne funkcije. Predsednik opštine je, obzirom da je izglasan neposredno tajnim glasanjem, dosta dobro zaštićen od instituta opoziva, jer se zahteva u postupku opoziva izjašnjavanje birača tajnim glasanjem.
Novinu u ovom zakonu predstavlja mogućnost postavljanja glavnog arhitekte u opštinskoj upravi, kao i mogućnost ugovaranja poslova sa opštinskim menadžerom, ukoliko je statutom predviđeno.
U budžetu jedinice lokalne samouprave obezbeđuju se sredstva za finansiranje izvornih i poverenih poslova. Sredstva budžeta obezbeđuju se iz izvornih i ustupljenih javnih prihoda. Ukoliko se na ovaj način ne obezbedi finansiranje utvrđenih poslova obezbeđuju se dopunska sredstva iz budžeta Republike. Postoji 16 izvornih javnih prihoda, ali je problem u tome što mnoge opštine nemaju po svim izvorima prihode.
Tako opština Lučani, iz koje ja dolazim, iz sedam izvora nije ostvarila u toku prošle godine nikakav prihod. Učešće izvornih javnih prihoda u toku 2001. godine u budžetu opštine Lučani iznosi 18%. Ovo ukazuje da opština bez ustupljenih javnih prihoda ne bi mogla da funkcioniše. Ustupljeni javni prihodi predstavljaju najveći prihod u opštinskim budžetima. Republika ustupa jedinici lokalne samouprave javne prihode koji se ostvare na njenoj teritoriji, i to: porez na dohodak građana u iznosu 100%, deo poreza na zarade, porez na fond zarada po stopi do 3,5%, porez na imovinu od 100%, porez na nasleđe i poklon 100%, porez na prenos apsolutnih prava 100% i deo poreza na promet proizvoda i usluga.
Takođe, Republika ustupa i naknadu za izgradnju, održavanje i korišćenje lokalnih i nekategorisanih puteva, kao i deo drugih naknada. Član 99. Predloga zakona o lokalnoj samoupravi - posebnim zakonom utvrđuje se deo poreza na zarade i deo poreza na promet proizvoda i usluga u procentima i godišnji obim sredstava koji pripada opštini po osnovu ovih prihoda. Godišnji obim sredstava po opštinama utvrđuje se u skladu sa opštim bilansom javnih prihoda i javnih rashoda, polazeći od sledećih kriterijuma: veličina teritorije opštine, broj stanovnika, broj odeljenja osnovnih i srednjih škola, broj dece obuhvaćene društvenom brigom o deci i razvijenost opštine.
Kod osnovnih i srednjih škola pored broja odeljenja treba uzeti i broj škola, jer troškovi rastu sa brojem odeljenja, ali mnogo višerastu sa brojem škola, zahvaljujući troškovima održavanja školskih zgrada, grejanja i tome slično. Isti princip treba zadržati i kod broja objekata za smeštaj dece koja su obuhvaćena društvenom brigom o deci.
Potrebno je napustiti nasleđenu praksu, koja je članom 99. ovog zakona zadržana, da se određuje godišnji obim sredstava koji pripada opštinama. Treba odrediti procentualni deo poreza na zarade i procentualni deo poreza na promet proizvoda i usluga koji, na bazi kriterijuma pripada za finansiranje opština, a ukinuti godišnji obim sredstava tzv. limit.
Zahvaljujući ovom ograničenju iz budžeta opštine Lučani u republički budžet odlio se iznos od 4.710.000 u protekloj godini. Ovaj iznos je veći od iznosa kojeg je opština mogla da izdvoji za finansiranje materijalnih troškova osnovnog i srednjeg obrazovanja, jer kriterijumi kod određivanja obima sredstava su takvi da nije uzet broj škola već samo broj odeljenja, što je umanjilo obim sredstava, a materijalni troškovi škola nisu mogli biti pokriveni u potrebnoj meri.
U ovakvim uslovima finansiranja budžeti opština, sa redukovanim izvorima finansiranja, neće moći da isfinansiraju predviđene obaveze, koje su ovim predlogom zakona još i uvećane za troškove pokrivanja osnovnog obrazovanja i primarne zdravstvene zaštite. Postavlja se pitanje finansiranja lokalne policije, koja ovim zakonom nije definisana. Znači, potrebno je takvim opštinama uvećati obim ustupljenih prihoda kako bi mogle da obezbede normalno funkcionisanje.
Na kraju, poslanička grupa Nove Srbije podržaće Predlog zakona u načelu, a od ishoda usvajanja predloženih amandmana zavisiće naša podrška zakonu u celini.