Poštovani predsedavajući, uvažena potpredsednice Vlade, gospođo Mihajlović, kolege narodni poslanici i poslanice, govoriću o Predlogu zakona o žičarama za transport lica.
Planinski turizam ima ogroman potencijal u Srbiji. Preko 50% teritorije Srbije je brdsko-planinski teren, a svi najveći planinski centri su na nadmorskoj visini od hiljadu do 2,5 hiljade metara, što pogoduje brzoj klimatizaciji gostiju različitih afiniteta.
Najveći i najposećeniji planinski centar Srbije, a ujedno i nacionalni park je Kopaonik. Kopaonik ima najveći broj staza za zimske sportove i sportskih terena, pa veliki broj sportskih ekipa i reprezentacija tu dolazi na visinske pripreme i leti i zimi.
U savremenim uslovima učešće turizma u DBP sveta iznosi oko 10%, a posredstvom turizma se realizuje preko 6% vrednosti ukupnog izvoza u svetu i oko 30% svetske trgovine uslugama.
Prema podacima Svetske turističke organizacije, turizam je na četvrtom mestu po učešću u međunarodnom prometu robe i usluga, a iza prometa nafte i naftnih derivata, proizvoda hemijske industrije i automobila. Turizam, pri tome, predstavlja jednu od najvažnijih izvoznih delatnosti u 83% zemalja i glavni je izvor devizne zarade u gotovo 38% zemalja sveta.
U globalnim turističkim tokovima, u narednim godinama, postojaće tri osnovna pravca: kretanja prema toplim morima, prema planinskim turističkim centrima i prema velikim gradovima.
Planinski centri, od pojave do danas, se razvijaju u dva pravca, i to kao: sportsko-rekreacijska područja za zadovoljavanje potreba za fizičkim aktivnostima i kao planinski turistički centri sa smeštajnim kapacitetima koji zaokružuju turistički proizvod.
Žičare kao prevozno sredstvom imaju dugu istoriju. Naime, još stari Japanci, Kinezi, Indijci, upotrebljavali su užad za transport po terenu, jer drugim transportnim sistemima prevoz ljudi i robe nije bio moguć. Žičare, kakve sada znamo, potiču sa početka 20. veka, kada je 1907. godine u Španiji počela sa radom prva prava žičara. U Alpima je razvoj započeo izgradnjom žičare u Bolcanu u Južnoj Tirolskoj.
Glavni motivi za razvoj planinskog turizma ogledaju se u prednostima prevoza žičarama koje su ekološki najprihvatljivije, zauzimaju najmanje prostora, najmanje zagađuju okolinu i zbog minimalnog iznosa eksternih troškova koji nastaju pri prevozu. Razvoj žičarskih sistema omogućava razvoj letnjeg i zimskog turizma i na područjima koja su demografski ugrožena i nemaju drugih razvojnih mogućnosti ili nju njihove razvojne mogućnosti ograničene.
Žičare i skijališta se po pravilu nalaze u neposrednoj blizini postojećih seoskih naselja, čime se osigurava višenamensko korišćenje površina. Stanovništvu se na taj način nudi veća mogućnost preživljavanja preradom i prodajom ekološki prerađene hrane i tako se dobija veći broj radnih mesta u seoskim područjima. Izgradnja žičara i skijališta i njihova oprema sa kvalitetnim mašinama za osiguravanje snega jako je značajna za razvoj rekreativnog i vrhunskog skijaškog sporta.
Razvoj turizma u planinskim centrima zahteva i dodatno usavršavanje, što može biti poslovna prilika mladima za rad u turizmu i motiv da ostanu u domovini.
Kopaonik, kao biser našeg turizma, raspolaže sa preko 50 kilometara urađenih alpskih staza. Staze opslužuje sistem od 24 žičare kapaciteta 30 hiljada skijaša na čas, što ga svrstava u red najvećih ski centara u ovom delu Evrope.
Zlatibor, kao ništa manje vrednu uzdanicu srpskog turizma, sa kapacitetom od 5.400 skijaša na sat i jednom šestosednom žičarom možemo smatrati i svrstati je zbog idealne nadmorske visine od hiljadu metara za letnju bazu za pripreme mnogobrojnih sportskih ekipa iz zemlje i inostranstva, kao što je i sada slučaj.
Razvojem turističkih destinacija u Srbiji razvijaju se do sada ne razvijeni delovi zemlje, a najbolji pokazatelj je Stara planina. Sam početak izgradnje skijališta i hotela doveo je do povratka ljudi u ovaj kraj, otvorena je mogućnost za razvoj preduzetništva. Stara planina poslužila nam je kao primer koji trebamo slediti i upravljati se prema njemu.
Kao sportista, pedagog, instruktor skijanja i stručnjak iz oblasti sporta, slobodno mogu reći da razvoj sportsko-rekreativnog planinskog turizma, centara za pripremu vrhunskih sportista uz modernizaciju ponude i osavremenjivanje dodatnih sadržaja po uzoru na čuvene ski centre, poput Šamonija, Davosa, Madone di Kampiljo, će u mnogome doprineti da u budžet Republike Srbije se sliju veoma impozantna devizna sredstva.
Turska, kao zemlja koja je mnogo uložila u razvoj letnjeg turizma, nije ostala na tome da joj zimska pauza poništi dobrobit letnje sezone, već je izgradnjom fudbalskih terena pored hotelskih kompleksa uspela da za kratko vreme postane najpoželjnija destinacija za pripreme vrhunskih fudbalskih ekipa širom sveta.
Ne vidim ni jedan razlog da se putem sopstvenog ulaganja ili na bazi javnog-privatnog partnerstva to ne uradi i u Srbiji na našim planinskim prestonicama Balkana, proširenjem kapaciteta, izgradnjom novih žičara, kao i izgradnjom prestižnih hotela i savremenih sportskih terena i objekata. Potencijale imamo, samo ih moramo na adekvatan način, poučeni iskustvima drugih, na najbolji mogući način iskoristiti.
Devizna sredstva, koja su u velikoj meri trošena na pripreme naših vrhunskih sportista u inostranstvu, ostaće u zemlji, a visina stranih investicija kroz zajedničko partnerstvo može biti nemerljiva.
Iz svega navedenog, pozivam kolege narodne poslanike da u danu za glasanje podrže ovaj predlog zakona. Hvala.