Zahvaljujem, uvaženi potpredsedniče Narodne skupštine, gospodine Marinkoviću.
Uvaženi gospodine Ružiću sa saradnicima, dame i gospodo narodni poslanici, pozdravljam i ove golubare u parku ispred Predsedništva, koji nisu danas sa nama.
Danas je pred nama veoma važan predlog zakona, Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o glavnom gradu, čije će usvajanje omogućiti kvalitetnije i efikasnije obavljanje poslova grada Beograda, a imajući u vidu posebnost ustavno-pravnog položaja grada Beograda, koja dosadašnjim zakonom nije, da kažem, dosledno sprovedena, ali i specifičnost Beograda u odnosu na ostale jedinice lokalne samouprave, kako zbog svoje veličine, tako i zbog broja stanovnika.
Naročito, možda zbog toga što je Beograd privredni, finansijski, saobraćajni i kulturni centar Srbije. Srpska napredna stranka snažno podržava predložene izmene, zato što one prvenstveno omogućavaju ono što je najvažnije, a to je decentralizacija grada Beograda. Povećavaju nadležnosti opština, jednom rečju spuštaju nivo odlučivanje bliže građanima i samim tim povećavaju kvalitet života Beograđana.
Srpska napredna stranka je građanima obećala, upravo ono što danas sprovodimo, decentralizacija grada i mogućnost da građani budu uključeniji u proces donošenja odluka u njihovim opštinama.
Za razliku od nekih drugih koji su to isto obećavali, koji su se deklarativno zalagali za decentralizaciju, a onda su u praksi radili sve suprotno od toga. Najbolji primer za to je Dragan Đilas, koji je Statutom grada 2011. godine, sproveo, kao što smo rekli, najbrutalniju centralizaciju grada Beograda, čime su Beogradske opštine, kako gradske tako i prigradske, svedene bukvalno na nivo mesne zajednice.
Tako smo došli u jednu paradoksalnu situaciju, a to je da bilo koja opština u Srbiji, pa i najmanja ona, ima veće nadležnosti nego, recimo, gradska opština Novi Beograd, ili Vračar, ili Mladenovac, Obrenovaca, Lazarevac ili bilo koja druga gradska opština u Beogradu.
Potpuno je, na taj način, obesmišljeno postojanje gradskih opština. Možda se to drastičnije videlo na primeru tzv. prigradskih opština, kada za sve morate da idete u grad. Objektivno se postavlja pitanje svrsishodnosti tih opština, dakle - čemu izbori za skupštinu opštine, čemu skupština opštine, čemu predsednik, veće, organi? Čemu sve to ako ta opština nema nadležnosti i ako nema šta da radi?
Sada to menjamo i uvodimo dve zone u Beogradu, prigradsku i gradsku. Dakle, gradsku zonu će činiti 10 opština: Vračar, Stari grad, Savski Venac, Zvezdara, Palilula, Voždovaca, Rakovica, Čukarica, Novi Beograd i Zemun. Prigradsku zonu sedam opština: Barajevo, Grodska, Lazarevac, Mladenovac, Obrenovac, Sopot i Surčin i biće jasno uređena podela nadležnosti i stvaranje mogućnosti da grad Beograd ovim opštinama prenese veći broj poslova nego što je to do sada bio slučaj.
Da krenemo redom. Mogućnost da komunalne mreže na teritoriji grada Beograda mogu biti u svojini vršioca komunalne delatnosti. Naime, do sada smo imali određene probleme u praksi, jer je ulaganje u izgradnju i rekonstrukciju komunalne mreže mogao da vrši isključivo subjekt u čijoj su svojini te mreže, a ne vršilac komunalne delatnosti. Davanjem mogućnosti da komunalne mreže budu u svojini vršioca komunalne delatnosti, kako bi iz svojih sredstava, samostalno sprovodio aktivnosti u cilju finansiranja, obavljanja te delatnosti, ostvarujemo dodatnu efikasnost i poboljšavamo kvalitet u pružanju tih komunalnih usluga.
Dalje, mogućnost osnivanja javnih komunalnih preduzeća od strane pojedinih gradskih opština. Dakle, ovde je reč o ovih sedam prigradskih opština i ako uzmemo u obzir da je uređivanje i obezbeđivanje komunalnih delatnosti jedna od izvornih nadležnosti jedinica lokalnih samouprava, i ako se ima u vidu da je reč o prigradskih opštinama, koje su nekada imale ovakvu mogućnost, dakle zakonsku mogućnost da osnivaju preduzeća za obavljanje komunalnih delatnosti, onda je jasno da ćemo ovim rešenjem postići efikasnije i kvalitetnije obavljanje komunalnih delatnosti na području ovih opština.
Dalje, mogućnost da se pojedini urbanistički planovi donose i od strane gradskih opština, ovde smo već dosta čuli o ovome, prigradske opštine sada dobijaju pravo da van plana generalne regulacije donose urbanističke planove za svoje područje, naravno uz prethodnu saglasnost grada koja je neophodna. Ovo je, takođe jedna značajna novina koja će doprineti bržem razvoju prigradskih opština i boljem privlačenju investitora.
Dakle, prigradska opština će na ovaj način postati konkurentnija. Imaju mogućnost da urade plansku dokumentaciju. Imaju mogućnost izrade planova, za to dobijaju saglasnost. Imaju već mogućnost da izdaju dozvolu za izgradnju. Imaju mogućnost da vrše legalizaciju. Sve to kada uzmemo u obzir, neće postojati ni jedan osnov zašto bi neko izbegavao od investitora prigradske opštine. Dakle, nema razloga više da iko od investitora ima bilo kakvu sumnju u tom smislu.
Ovo smo već rekli, dakle, mogućnost za izdavanje građevinskih dozvola za izgradnju objekata i ostalih akata u postupku objedinjene procedure i davanje mogućnosti gradu da Statutom utvrdi podelu poslova između grada i gradskih opština.
Dakle, ovo je značajna odredba koja daje mogućnost gradu da izvrši raspodelu ovih poslova između grada, sa jedne strane, i gradskih opština, a u cilju efikasnijeg obavljanja posla.
Kao što smo rekli, ali da naglasimo još jednom, gradske opštine će moći da izdaju građevinske dozvole do 1.500 kvadrata, što do sada nije bio slučaj, a prigradske opštine do 5.000 kvadrata.
Takođe, gradskim opštinama biće omogućeno da legalizuju objekte do 400 kvadrata, a prigradskim opštinama to će biti omogućeno do 3.000 kvadrata.
Pored navedenog, ovde imamo i čitav niz novih ovlašćenja po pitanju poljoprivredne inspekcije: ovlašćenje o obrazovanju, sportu, kulturi, po pitanju podsticanja nataliteta, po pitanju smanjenja rizika od katastrofa i upravljanju u vanrednim situacijama, ekologije, protivgradne zaštite, itd, a sve u cilju efikasnijeg rada gradskih organa i gradskih opština, kao i u cilju, da kažem, ravnomernijeg zadovoljenja potreba svih Beograđana i interesa svih Beograđana.
Ovim zakonom se vrši i usaglašavanje, kako smo i čuli od ministra, sa čitavim nizom drugih resornih zakona, kao što su Zakon o javnoj svojini, Zakon o planiranju i izgradnji, Zakon o autonomnim pokrajinama i zaposlenima u autonomnim pokrajinama i lokalnoj samoupravi i mnogim drugim zakonima.
Ono što treba još istaći je da sledeći korak koji treba da prati ovaj zakon jeste donošenje novog Statuta grada Beograda, koji će dalje razraditi podelu nadležnosti i dalju decentralizaciju grada.
Kao što smo rekli, ovde nije kraj decentralizacije. Decentralizacija se neće završiti samo time što će prigradske i gradske opštine dobiti veći broj ovlašćenja, dakle i veće nadležnosti.
Sledeći korak je da opštine, pogotovo prigradske opštine, krenu da prave uslužne centre kako bi najveći deo posla koji građani treba da obave u opštini, mogli, zapravo da obave u svojim naseljima u kojima i žive, a koji su deo te opštine.
Dakle, dalja decentralizacija, jačanje nadležnosti gradskih opština, brži razvoj prigradskih opština i spuštanje nivoa odlučivanje bliže građanima, to je ono što je suština ovog zakona i to je ono za šta se SNS zalaže, za razliku od nekih drugih, evo, opet ću ponoviti Dragana Đilasa, koga je dok je bio gradonačelnik Beograda zanimao samo novac i kako će da se obogati i to se jasno vidi iz nebrojeno mnogo afera u kojima je bio akter u to vreme, a posledice su takve da je grad Beograd ostao zadužen u iznosu od preko milijardu evra.
Đilas je, naravno, u nekoliko navrata pokušao vrlo nespretno da ospori tu činjenicu, pa je iznosio kako je zapravo dug Beograda negde oko 400, 450, možda 500 miliona evra. Ali je zaboravio da u tu cifru uračuna odnosno ubroji i dugove gradskih javnih preduzeća i ustanova i gradskih opština.
Ako uzmemo podatak da je od 2013. godine uhapšeno i procesuirano 44 Đilasovih saradnika ili ljudi koji su radili u gradskoj administraciji ili u gradskim strukturama, i članova i funkcionera Demokratske stranke i povezanih lica, onda je sasvim jasno, i tih 44 uhapšenih je bilo u osam različitih afera, kada je grad oštećen u iznosu od preko osam i po miliona evra, onda su jasne razmere lopovluka prethodne gradske vlasti.
Setimo se nekoliko slučajeva, čuvene afere rekonstrukcije Bulevara kralja Aleksandra, u kojoj je uhapšen tadašnji odnosno dotadašnji gradski menadžer i Đilasova desna ruka, zajedno sa još osam lica, zbog sumnje da su zloupotrebili položaj i oštetili grad za oko šest miliona evra.
Setimo se afere „bus plus“ i ugradnje onih validatora u kojoj je načinjena ogromna šteta građanima Beograda. Stručnjaci su procenjivali da je tom prilikom grad oštećen za šest miliona evra.
Setimo se afere nabavke i ugradnje podzemnih kontejnera, koji su plaćeni isto šest miliona evra. I tu je bilo nekih hapšenja. Uhapšen je direktor javnog preduzeća „Gradska čistoća“ i neki njegovi saradnici, a epilog je da je oštećen gradski budžet za šest miliona evra. Rezultat – nit kontejnera, nit para.
Setimo se nabavke 30 tramvaja, tzv. „španaca“, mislim da se javnost dobro seća toga, koji su bili i bezobrazno preplaćeni i preskupi za održavanje, a gotovo nefunkcionalni. Procena stručnjaka je da je u ukupnom zbiru u ovoj transakciji načinjena šteta gradu od čak 53 miliona evra.
Setimo se kako je Đilas na prevaru izgradio onu kuću „Velikog brata“, dok je bio suvlasnik one firme „Emošn prodakšn“, ako se tako zvala.
Setimo se afere „Pazl grad“.
Setimo se na kraju najveće afere, afere Mosta na Adi, simbola lopovske vlasti Dragana Đilasa i Demokratske stranke.
Ono što je važno naglasiti je da građani Beograda i dan-danas trpe posledice pljačke i razaranja Beograda. Mi i dan-danas vraćamo dugove koje nam je ostavio Dragan Đilas i ta štetočinska ekipa iz Demokratske stranke.
Ali, danas grad funkcioniše neuporedivo bolje, i to u svakom smislu te reči. Skoro da smo anulirali prethodne dugove, one ogromne dugove Đilasa i ekipe. Doveli smo finansije u red i smanjili budžetski deficit. Značajno smo smanjili nezaposlenost u Beogradu. Slobodno možemo reći da je gotovo na istorijskom minimumu.
Imamo neuporedivo više kapitalnih investicija, neuporedivo više gradilišta, preko 1.500 aktivnih gradilišta u ovom trenutku. Godišnje se izda preko milion kvadrata građevinskih dozvola u Beogradu.
Imamo više izgrađenih vrtića, domova zdravlja. Više od milijardu dinara je uloženo u obnovu i izgradnju domova zdravlja. Preko 50 zdravstvenih objekata je obnovljeno i adaptirano. Novi domovi zdravlja su u Labudovom brdu, Malom Mokrom Lugu, naselju Stepa Stepanović, Jajincima, Borči, Ugrinovcima, Kumodražu, Banjici.
Neuporedivo je više obnovljenih škola, parkova, dečijih igrališta, ustanova kulture. U krajnjem slučaju -–više radnih mesta.
Iz svega ovoga se jasno vidi razlika između prethodne gradske vlasti oličene u Draganu Đilasu i gradske vlasti Srpske napredne stranke.
Iz svih ovih razloga, želim da pozovem sve narodne poslanike da u danu za glasanje daju podršku Predlogu zakona o izmenama i dopunama Zakona o glavnom gradu. Zahvaljujem.