Dame i gospodo poslanici, poštovani predsedavajući, svakako da, kada govorimo o Zakonu o visokom obrazovanju, zakon treba u svakom slučaju da daje odgovore na mnoga postavljena pitanja koja smo čuli u toku proteklog i današnjeg dana.
Naravno, ono što je neminovno je da u svakom slučaju ne dovedemo u pitanje stečena prava onih koji su završili određene fakultete do trenutka dok skupštinski odbor nije zauzeo ovakav stav koji smo imali priliku da čujemo.
Podsetiću da u članu 127. stoji: ''Lice koje je steklo, ili stekne odgovarajući akademski, stručni ili naučni naziv, prema propisima koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, zadržava pravo na njegovo korišćenje u skladu sa propisima prema kojima ih je steklo.
Lice iz stava 1. ovog člana može tražiti od visokoškolske ustanove u kojoj je steklo naziv da mu u postupku i pod uslovima propisanim opštim aktom visokoškolske ustanove, a u skladu sa kriterijumima za usklađivanje stečenih naziva koje propisuje Konferencija univerziteta, odnosno Konferencija akademija strukovnih studija, utvrdi da ranije stečeni naziv odgovara nekom od naziva iz člana 95. ovog zakona.
Kada visokoškolska ustanova u postupku iz stava 2. ovog člana utvrdi odgovarajući naziv, izdaje novu diplomu u skladu sa ovim zakonom.
Diploma iz stava 3. ovog člana može se izdati samo ako se ranije izdata diploma oglasi nevažećom.
Ako je visokoškolska ustanova na kojoj je lice iz stava 2. ovog člana steklo naziv prestala da postoji, a nema pravnog sledbenika, Ministarstvo će odrediti visokoškolsku ustanovu koja će odlučivati o takvom zahtevu.'' Podsetiću da se u članu 95. praktično kriju mnogi odgovori na postavljena pitanja koja smo imali priliku da čujemo ovde u Skupštini.
Najpre, u stavu 1. se kaže da lice koje završi osnovne akademske studije stiče stručni naziv, odnosno stiče zvanje prvog stepena akademskih studija za odgovarajuću oblast. Zatim, lice koje završi osnovne strukovne studije stiče zvanje prvog stepena strukovnih studija iz odgovarajuće oblasti. S druge strane, lice koje završi specijalističke akademske studije stiče stručni naziv specijalista, sa naznakom zvanja za šta je specijalista, drugog stepena.
Lice koje završi specijalističke strukovne studije, jer imamo i akademske i strukovne, a u ovom slučaju strukovne studije, stiče stručni naziv specijalista, sa naznakom za zvanje drugog stepena tih strukovnih studija.
Lice koje završi magistarske akademske studije drugog stepena stiče akademski naziv magistra, sa naznakom za oblast za koju je magistrirao.
Lice koje završi doktorske, odnosno akademske studije trećeg stepena, stiče naziv za zvanje doktora nauka, odnosno doktora umetnosti, sa naznakom za tu oblast.
Listu zvanja iz odgovarajućih oblasti i skraćenice stručnih, akademskih i naučnih naziva utvrđuje Nacionalni savet na predlog Konferencije univerziteta, odnosno Konferencije akademskih strukovnih studija.
Skraćenice stručnog naziva se stavljaju iza imena i prezimena, a skraćenice akademskog naziva se stavljaju ispred imena i prezimena.
Ono što je možda, na izvestan način, i dovelo do zabune primenom Bolonjske deklaracije i donošenjem ovog novog zakona je da smo svi zaboravili na faktor vreme, da je ovo proces koji se odvija u jednom vremenskom periodu i da ćemo imati u tom prelaznom periodu, do konačnog prihvatanja celog procesa, i izvesne poteškoće koje su nastale u ovim tumačenjima.
Ali, ukoliko želimo da ova zvanja, o kojima smo govorili, po ovom zakonu, prevedemo u zvanja koja bi bila priznata u inostranstvu, želim da istaknem da u međunarodnom prometu i u diplomi, recimo na engleskom jeziku, ukoliko neko završi neki od ovih naših fakulteta i želi da ode u inostranstvo, evo šta će mu pisati na toj diplomi.
Znači, ukoliko je lice završilo osnovne akademske studije ili osnovne strukovne studije, u diplomi na engleskom jeziku stajaće mu bachelor, znači naziv koji je steklo po ovom zakonu koji smo mi doneli.
Ako je lice završilo osnovne strukovne studije, onda dobija naziv bachelor appl. To je zvanje koje će stajati u diplomi kada odlazi u inostranstvo, ukoliko želi da dobije i taj prevod na engleski.
Na osnovu završetka magistarskih akademskih studija, znači, kada lice po ovom zakonu završi magistarske akademske studije drugog stepena stiče naziv magistra i onda će, na osnovu tog zvanja, u prevodu nositi naziv master, a naziv koje je steklo iz stava 6. člana 95. postojećeg zakona, tamo gde je završilo doktorske studije upravo će takvo zvanje i imati. Na ovaj način smo, mogao bih da kažem, dobrim delom otklonili izvesne poteškoće oko tumačenja.
Bio sam, sticajem okolnosti, u prilici da sretnem studentkinju elektrotehnike, koja ove godine završava elektrotehnički fakultet, koja je postavila pitanje: šta će pisati na njenoj diplomi? Znači, da li će na njenoj diplomi, posle petogodišnjih studija, pisati diplomirani inženjer elektrotehnike ili master, odnosno da li će biti potrebno da za zvanje mastera položi, ta studentkinja i oni koji završavaju u konkretnom slučaju ovaj fakultet, izvestan broj dopunskih ispita?
U svakom slučaju, ovakav način zvanja, uz pomoć tumačenja zakona, zavisiće od samog fakulteta.
Ono što je jako bitno je da su praktično svi fakulteti Bolonjskom deklaracijom u obavezi da pristupe procesu akreditacije. Želim da kažem da je Medicinski fakultet u Kragujevcu jedan od prvih fakulteta koji je pristupio procesu akreditacije, koja zaista nije nimalo naivna i koja na neki način potvrđuje ozbiljnost jednog fakulteta, a naravno i univerziteta koji ima takve fakultete.
U svakom slučaju, mislim da zauzimanjem u Skupštini jednog ovakvog stava, mada mislim da možda nije ni bilo potrebe na taj način zauzimati, da je moglo određeno tumačenje od strane samog Ministarstva moglo da razjasni mnoge dileme, i uzimajući u obzir da je primena Bolonjske deklaracije proces u kojem je faktor vreme takođe bitan, i da to ne može da se desi za kratko vreme, mislim da ćemo na ovaj način otkloniti mnoge nedoumice i sumnje koje postoje oko samog zvanja.