Dame i gospodo narodni poslanici, na osnovu člana 100. a u vezi sa članovima 225. i 226. tražim objašnjenje od nadležnih ministarstava u vezi sa instaliranjem misije Euleksa na prostoru Kosova i Metohije.
Da bi tu informaciju imali građani, Srbi i ostali nealbanci koji žive na prostoru Kosova i Metohije, koristim ovu priliku da sa ove govornice pozovem, bez obzira na to što su uredno pozvani, predsednika Republike, predsednika Vlade Republike Srbije gospodina Mirka Cvetkovića i ministra inostranih poslova gospodina Vuka Jeremića. Naime, za sutra je zakazana sednica Skupštine Zajednice opština Kosova i Metohije, kojoj će prisustvovati svi delegati te skupštine, kao i 25 predsednika opština sa Kosova i Metohije. Otvorićemo raspravu o tome kakav stav zauzeti, šta treba da rade Srbi na prostoru Kosova i Metohije povodom misije Euleks, koja je, vidimo, već prošla i Savet bezbednosti UN, pa molimo da gospoda premijer i ministar inostranih poslova, kao i ministar za Kosovo i Metohiju, sa svojim saradnicima budu prisutni sutra u 12.00 časova u Kosovskoj Mitrovici, kako bi upoznali sve delegate Skupštine Zajednice opština Kosova i Metohije, kao i sve predsednike opština sa Kosova i Metohije, kakav stav treba Srbi da zauzmu, šta treba da rade, kako da se ponašaju kada je u pitanju ta misija koja treba da se od 9. decembra instalira na prostoru Kosova i Metohije.
Vi znate da se o tom problemu govori. U Skupštini se ne govori, u medijima se ćuti. Ima poneka kratka informacija, na primer, u današnjoj štampi – ministri spoljnih poslova NATO počeli su jučerašnji sastanak u Briselu raspravom o odnosima sa Rusijom, Ukrajinom i Gruzijom, dok će danas razgovarati o usvajanju i usvojiti zaključke o misiji KFOR-a, razmeštanju misije Euleksa i saradnji sa Srbijom, preneli su zvaničnici severnoatlantske alijanse. Portparol NATO Džejms Apaturaj najavio je da će ministri raspravljati o razvoju događaja na Kosovu i Metohiji nakon sednice Saveta bezbednosti UN, održane prošle nedelje.
Znači, sastaju se ministri EU, sastaju se i ministri država koje su članice NATO pakta, sastaju se svi, međutim, ovde se niko ne sastaje, niko ne priča o tome, postoji samo jedna tema – da je, navodno, doneta neka diplomatska ....
(Predsedavajući: Vreme.)
Koristim ovu priliku da pozovem predsednika Vlade Republike Srbije, ministra inostranih poslova, kao i ministra za Kosovo i Metohiju da sutra sa svojim saradnicima budu u Kosovskoj Mitrovici i to objasne neposredno delegatima i predsednicima opština u Kosovskoj Mitrovici. Hvala.

Po Poslovniku se za reč javio gospodin Vladan Batić.

Što se tiče generalnog sekretara Vlade Vojislava Koštunice...
(Predsedavajući: Samo se pozovite na član, molim vas.)
Replika gospodinu Šormazu. Samo sam postavio pitanje da li je tačno jedno ili drugo. Vi ste mi odgovorili, zadovoljan sam odgovorom. Sve ste negirali. I Krišto je sve negirao i svi sve negiraju dok ih ne uhvate.
Kad već pominjem Krišta, rečeno je da je uspešan menadžer, da je četiri puta povećao profit Aerodroma, a zaposleni su mi rekli da pitam Vladu, pod jedan, kad je tako uspešan, zašto nije ugrađen sistem za grejanje u čekaonicama od A5 do A9 i u svim čekaonicama bloka C. Nema sistema ni za grejanje ni za hlađenje, pa se zimi smrzavaju, a zaposlenima ovih dana kada je bilo hladno nisu dozvoljavali da nose neku topliju opremu, nego moraju da se smrzavaju da bi izgledalo kao da je sve u redu.
Kad je već reč o gasovodu, ovo je postalo rašomonijada.
Potpredsednik Vlade je pre neko veče, u emisiji koja se zvala "Političko ubistvo sa predumišljajem", rekao da Rusi žele NIS odmah, a ne zna se kako će i da li će biti izgrađen gasovod, kakav će njegov kapacitet biti, te da će studija o izvodljivosti za gasovod biti gotova tek 2010. godine.
Ponovo postavljam pitanje: šta smo mi ovde, u stvari, ratifikovali, ili vi koji ste za to glasali, pošto nisam, kao poslanik DHSS-a? Izađite, vi koji ste glasali za ratifikaciju, i recite za šta ste glasali – da častimo Ruse sa 500 miliona evra, a oni nam gasovod dođu? Kao, dođem ti gasovod.
Po ko zna koji put tražim od Vlade objašnjenje šta je, u stvari, ratifikovano, odnosno šta će biti sa tim gasnim aranžmanom. Koliko sam razumeo, rečeno je: u redu, možda smo im jeftino dali NIS, ali dobijamo velike stvari sa gasovodom, pa hajde, nema veze. Svi znamo da je NIS, u stvari, dat kao čast za tobožnje očuvanje Kosova i Metohije.

Gospodin Dragan Šormaz. Poslovnik ili replika? Izvolite, po Poslovniku.

Dobro znam Poslovnik, deveta mi je godina ovde, nemam pravo repliku na repliku. Znači, po Poslovniku, može i član 104, mogu članovi 225. i 226. Zadovoljan sam što je gospodin Batić zadovoljan odgovorom, mada mi je nejasno, ali usput neka to bude i moje pitanje Vladi, nejasno mi je, ako je već gospodin Batić opozicioni poslanik, zašto se opet priča o Vladi Vojislava Koštunice kad imamo Vladu Cvetković-Dačić?
Postavili ste pitanje za Mihajlova, ispostavilo se da ste pogrešili, a niste pitali, recimo, za ministra Markovića, koji priča o štednji... To je ministar za državnu upravu i lokalnu samoupravu. Znam da je teško popamtiti ministre u ovoj vladi, slabo su poznati, ali je zato loša Vlada. On stalno govori o uštedama, najavljuje uštede u lokalnim samoupravama.
Postavljam pitanje, nadam se da će mi se gospodin Batić, koji ponekad i postavi kako treba pitanje vezano za Krišta, da li je tačno da je u vreme apsolutne priče o uštedama, o smanjenju broja zaposlenih, o smanjenju troškova u javnom sektoru zaposlio svoju suprugu u PTT kao šefa kabineta kod direktora Ćirića? Ne vi, ministar Marković.
Da li je supruga ministra Markovića, da li je to nepotizam, zaposlena u PTT-u kao šef kabineta direktora Ćirića? Eto, to je moje pitanje.

Gospodin Batić se izvinio i zahvalio i nema razloga za dalje raspravljanje o ovoj temi.
Da li se još neko javlja za reč po ovom amandmanu? Gospodin Petar Jojić?

Dame i gospodo narodni poslanici, rekao bih da je amandman koji su kolege podnele, a odnosi se na organizaciju teritorije nadležnih sudova koji se predlažu ovim zakonom, sasvim opravdan, da njega treba prihvatiti i da treba sprečiti jednu takvu meru i takvu organizaciju koja će naneti velike štete i izazvati ogromne posledice.
Dame i gospodo narodni poslanici, dolazim iz Južnobanatskog okruga. Na ovoj teritoriji postoje opštinski sudovi u Pančevu, Vršcu, Kovinu, Beloj Crkvi, Alibunaru, Plandištu, Kovačici. Mislim da Južnobanatski okrug... To jest, prvo bih počeo sa Opštinskim sudom u Kovačici. Opštinski sud u Kovačici je osnovan davne 1872. godine. U njemu je zaposleno osam Srba, 11 Slovaka, dva Rumuna, dva Mađara i jedan zaposleni je makedonske nacionalnosti. Dakle, nacionalna struktura sudija jeste: Srbi, Slovaci i Rumuni. U ovom sudu postoji mogućnost za vođenje sudskih postupaka na tri jezika: slovačkom, rumunskom i mađarskom. U svakodnevnoj komunikaciji sa strankama u upotrebi su svi navedeni jezici nacionalnih manjina. Priliv predmeta u Opštinskom sudu u Kovačici za 2005. godinu je 1445 predmeta, u 2006. godini 1476 predmeta, u 2007. godini 1420 predmeta. Predmeta koji se ne odnose na parnični i krivični postupak bilo je 11.146 u 2005. godini, u 2006. godini 12.203 predmeta, a u 2007. godini bilo je 11.634 predmeta. Ukupno, prispelih predmeta za ove tri godine je: 12.589 u 2005. godini, za 2006. godinu 13.679, a u 2007. godini 13.054 predmeta.
Dame i gospodo, sudska vlast u Kovačici počela je da se razvija nakon ukidanja banatske vojne granice i donošenjem zakona iz 1871. godine kojim je Pančevo proglašeno centrom Kraljevskog sreskog suda, a pod čiju jurisdikciju su spadali sreski sudovi u Pančevu, Alibunaru, Kovačici, Perlezu, a kasnije i u Kovinu. Kraljevski sreski sud u Kovačici osnovan je davne 1872. godine. Nadležnost mu se prostirala na područje Barande, Crepaje, Debeljače, Jarkovca, Opova, Padine. Od svog formiranja ovaj sud je neprekidno radio sve do 1946. godine, kada je ukinut a celokupna nadležnost preneta je na Sreski sud u Pančevu. Aprila meseca 1950. godine ponovo je formiran Sreski sud u Kovačici, koji je radio sve do 1952. godine, nakon čega se ukida, da bi odlukom Izvršnog veća AP Vojvodine dana 20. 4. 1955. godine bio formiran, sa radom otpočeo 1. 1. 1956. godine, od kada radi neprekidno do danas. Ovaj sud u Kovačici od 1960. godine do današnjeg dana nosi naziv - Opštinski sud u Kovačici.
Dame i gospodo narodni poslanici, ovaj opštinski sud ne bi trebalo da bude rasformiran, odnosno ne bi trebalo da bude sudska jedinica. Ovaj sud mora biti zadržan kao opštinski, odnosno ako dođe do izmene naziva, onda u tom slučaju treba da bude osnovni sud.
Dame i gospodo, što se tiče ovog suda, obezbeđena su u dovoljnoj meri sva prava svih nacionalnih manjina, a dobro je poznato da većinu građana koji žive na području opštine Kovačica čine Slovaci, Srbi, Mađari i Rumuni. Zbog toga ovaj sud mora da zadrži sedište i da obavlja svoju funkciju, jer bi bilo otežano da ovaj sud bude ukinut i da ostane jedinica, a da se pripoji osnovnom sudu u Pančevu.
Dame i gospodo, kada je u pitanju Opštinski sud u Kovinu, on je osnovan 1782. godine, 166 godina neprekidno ovaj sud postoji u gradu Kovinu. Pre Drugog svetskog rata u sastavu suda u Kovinu bio je i sud u Pančevu. Posle Drugog svetskog rata Sreski sud u Kovinu postaje Opštinski sud u Kovinu. Decenijama unazad za Opštinski sud u Kovinu predviđeno je devet sudija, te nije jasno na koji način je sada određeno da sud u Kovinu bude izmešten; prvobitno je predloženo u Predlogu zakona da to bude Vršac, međutim, nakon uloženih amandmana i nakon što je ministar u ime Vlade prihvatio moj amandman i amandman kolege Mikovića bio bi pripojen osnovnom sudu u Pančevu.
Dame i gospodo, prema poslednjem popisu stanovništva za 2002. godinu opština Kovin ima 36.802 stanovnika, a od toga Kovin najviše - 14.250, Bavanište - 6.106, Gaj - 3.302, Deliblato - 3.498, Dubovac - 1.283, Malo Bavanište - 420, Mramorak - 3.145, Pločica - 2.044, Skorenovac, u kome žive pretežno Mađari - 2.574, Šumarak - 180. Kovinska opština je višenacionalna opština. U kovinskoj opštini, prema podacima i popisu iz 2002. godine, živi: 28.246 Srba, 3.408 Mađara, 1.363 Rumuna, 180 Crnogoraca, 361 Jugosloven, devet Albanaca, dva Bošnjaka, 117 Bugara, 35 Vlaha, 143 Makedonca, 95 Muslimana, 50 Nemaca, 1.143 Roma, 10 Rusa, tri Rusina, 44 Slovaka, 30 Slovenaca, 10 Ukrajinaca, 114 Hrvata, 158 Čeha, ostalih i onih koji se nisu izjasnili je 918. Ko kod ovakvog činjeničnog stanja u opštini Kovin može da zanemari i da zapostavi ovaj broj naših sugrađana koji žive na teritoriji opštine Kovin? Skoro sve nacionalnosti žive na području ove opštine.
Opštinski sud u Kovinu je opremljen sud – nova zgrada, oprema je novijeg datuma. Tu su sudije koje su se u svom radu dokazale svojom stručnošću; kod tih sudija nema otkrivenih niti prijavljenih slučajeva zloupotreba i korupcije.
Ono što je bitno jeste sledeće: bitno je da ne smemo dozvoliti da naši građani na teritoriji ovih opštine, kako Kovina, tako i Kovačice, ne mogu da ostvare svoja osnovna ljudska prava. To znači da će mnogi odustati od sudskih postupaka. Mnogi se neće usuditi da podnesu tužbu i da idu u Pančevo. Drugo, troškovi neće biti...
Nema ovde, gospođo ministre, ovde se stvara prividna slika da će se predlozima ovih zakona postići nešto naprednije u odnosu na dosadašnje.
Ja verujem da na kugli zemaljskoj, a posebno u Evropi, nismo imali za poslednjih 50 godina ovakvu meru – da država donese odluku, odnosno da donese zakone i da 104 suda jednostavno izbriše. Molim vas, da li će se postići efikasnost? Neće. Da li je ovo celishodno? Nije. Da li je u pitanju ažurnost? Ne. Nastaje opšta papazjanija, to vam ja kažem. Da se išlo postepeno, mera po mera, moglo se prihvatiti i verovati da ćemo imati mogućnosti da to u hodu usavršavamo, unapređujemo i poboljšavamo delotvorno.
Šta ćemo da radimo sa zgradama gde su sadašnji sudovi? Ostaju iste nekretnine, iste zgrade, ostaje obezbeđenje, ostaje da se troši struja, da se upotrebljava voda, da se plaća grejanje. Dakle, tamo nema ništa što će se smanjiti.
Međutim, ono što je problematično, bar mi advokati znamo, evo, kolege koji su u parlamentu znaju, za sva sedišta ovih predloženih sudova, koji bi trebalo da budu osnovni sudovi, treba, maltene, još jedna palata pravde. Jer, kako ćete sada sudije iz Alibunara, Kovina, Kovačice da premestite da sude u Pančevu? U Pančevu ionako nema dovoljno poslovnog prostora. Kakav raspored suđenja mogu da naprave sudije kada i postojeće sudije, 47-48, koliko ih sada ima u Pančevu, ne mogu da obezbede sudnice za sudeće dane? Kako će se to ostvariti?
Drugo, potrebno je vozilo za svakog sudiju, potreban je daktilograf, vozač, to su troškovi. Dalje, kada je u pitanju ovakva višenacionalna sredina, znate da ionako imamo problema sa prevodiocima, da imamo problema sa veštacima, a sve to u Kovinu, Beloj Crkvi, Vršcu, Plandištu, Alibunaru, gde živi većinom stanovništvo rumunske nacionalnosti; u Kovačici, gde žive najvećim delom Slovaci, imamo stabilnu situaciju i imamo dobro organizovane sudove.
Dame i gospodo, ista je situacija i kada je u pitanju Opštinski sud u Beloj Crkvi. Prvo je to bio Kraljevski sud, osnovan 1782. godine. Vidite, tradicija toga suda traje toliko godina, a mi sada treba da onemogućimo građanima da ostvare svoje pravo odlazeći u sud u koji su navikli; to su njihovi sudovi. Mi iz Srpske radikalne stranke se zalažemo da građani ostvaruju svoja prava tamo gde su ih ostvarivali do sada.
Molim vas, ja nisam vašeg mišljenja. Vi imate svoje mišljenje. Verovatno ste imali priliku da se dogovorite ili da vam neko predloži da treba napraviti ovakvu organizaciju sedišta. Ne, molim vas, udaljenost suda i udaljenost građana od pojedinih sudova je vrlo problematična. Ja kažem – ne, neće se postići ni ekonomičnost, ni efikasnost sudova, ni celishodnost.
(Predsedavajuća Gordana Čomić: Vreme je 15 minuta i 30 sekundi. Poslaniče, iskorišćeno je vreme koje je na raspolaganju vašoj poslaničkoj grupi.)
Hvala lepo. Ja imam na ovaj drugi amandman, javiću se. Hvala.

Na član 3. amandman je podneo narodni poslanik Radovan Radovanović.

Vlada i Odbor za pravosuđe i upravu nisu prihvatili amandman, a Zakonodavni odbor smatra da je amandman pravno moguć.

Reč ima narodni poslanik Radovan Radovanović.

Gospođo predsedavajuća, uvažena ministarka, koleginice i kolege narodni poslanici, od 1. novembra, kada je predlog seta pravosudnih zakona stigao u Narodnu skupštinu Republike Srbije, Liga socijaldemokrata Vojvodine pokušava da razume koncept novog predloga rešenja mreže sudova i javnih tužilaštava na teritoriji Republike Srbije. U Ligi socijaldemokrata Vojvodine imamo veliko razumevanje za sve primedbe poslaničkih grupa i narodnih poslanika na zakon o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava, ali smo posebno analizirali efekat ovog predloga zakona na AP Vojvodinu.
Saglasni smo sa tim da nema opravdanja da i nadalje na teritoriji AP Vojvodine radi 45 opštinskih sudova, ali nas čudi predlog da se na toj istoj teritoriji kvalitetno za sve građane može realizovati sve ono što se očekuje od pravosuđa na nivou EU sa osam osnovnih sudova. Za ceo Srem je planiran jedan osnovni sud, u Sremskoj Mitrovici. Prilikom podnošenja amandmana na ovaj zakon dogovorili smo se da amandman što se tiče Srema podnese kolega Ratković, koji daleko bolje poznaje prilike, a to mu je i struka. Kao što vidimo (on će verovatno kasnije obrazlagati taj svoj amandman), predložio je da se formira i osnovni sud u Rumi za opštine: Inđija, Irig, Pećinci, Ruma i Stara Pazova.
Južna Bačka je spominjana od strane nekoliko poslaničkih grupa i narodnih poslanika koji su podneli amandmane na Predlog ovog zakona što se tiče južne Bačke. Vidi se da se za 12 opština koje čine Južnobački okrug predviđa osnivanje jednog osnovnog suda u Novom Sadu, a opštine kao što su Vrbas, Bačka Palanka, Bečej treba od 1. januara 2010. godine da ostanu bez opštinskog, odnosno osnovnog suda; potrebe pravosuđa u njihovim sredinama zadovoljiće se sudskom jedinicom matičnog osnovnog suda u Novom Sadu. Za pohvalu je, po meni, rešenje u Banatu, ako se uzme u obzir ovaj koncept. Znači, Banat nam je dobro pokriven osnovnim sudovima, imamo Kikindu, Zrenjanin, Vršac i Pančevo. Što se nas tiče, u odnosu na Srem i Bačku, odličan je predlog.
Moj amandman se odnosi, za one koji nisu pročitali, na severnu Bačku i glasi – U članu 3. stav 1. Predloga zakona dodaje se nova tačka 1) koja glasi: "Osnovni sud u Bačkoj Topoli, za teritoriju opština Ada, Bačka Topola, Mali Iđoš i Senta, sa sudskim jedinicama u Adi i Senti". Ostali delovi amandmana su tehničko uređenje zakona.
Bačku Topolu sam predložio za sedište osnovnog suda zbog njenog položaja u odnosu na ostale tri opštine, kao i zbog toga što je raskrsnica puteva: Koridor 10, znači, i putevi E-75 i E-5, kao i pruga Beograd-Budimpešta; zatim, regionalni putevi M-21 i M-22, koji spajaju Rumuniju sa Hrvatskom i sa Republikom Mađarskom; oba ova regionalna puta prolaze kroz centar više naseljenih mesta opštine Bačka Topola. Razuđenost opštine Bačka Topola: 23 naseljena mesta, razdaljina između ovih mesta pojedinačno je i više od 60 kilometara, na primer, razdaljina između Kavila i Pačira je veća od 60 km.
Na teritoriji opštine Bačka Topola u upotrebi su četiri službena jezika: srpski, mađarski, rusinski i slovački. Opština Bačka Topola, u odnosu na ove tri opštine, ima najveći broj stanovnika. Sadašnja opremljenost Opštinskog suda u Bačkoj Topoli apsolutno može da odgovori potrebama osnovnog suda Bačka Topola.
Tradicija suda u Bačkoj Topoli je duža od 140 godina; kroz petnaestak država u kojima je bila, u raznoraznim oblicima, sud je radio na zadovoljstvo građana i sudske vlasti, a sada se Vlada Republike Srbije odlučila da ga ukine.
Ove četiri opštine se prostiru: od istoka na zapad, znači od novog mosta na Tisi kod Ade do Gornje Rogatice, ima više od 80 km i od severa na jug, od Malog Beograda do Feketića, ima više od 40 km. Osnovni sud Bačka Topola bi pokrivao teritoriju ove četiri opštine na kojoj živi oko 110.000 stanovnika.
Dakle, spadao bi, na osnovu ovog kriterijuma, u srednje po veličini. Bio bi u rangu sa osnovnim sudovima, na primer, u Pirotu i Paraćinu, a daleko veći od osnovnih sudova u Boru, Prokuplju, Požegi i slično.
Ono što nas je posebno navelo da insistiramo na ovom osnovnom sudu jeste specifičnost ovog kraja u kojem bi se nalazio ovaj sud, a to je da u ove četiri opštine živi više od 70% građana koji pripadaju mađarskoj nacionalnoj zajednici.
Kada je ovo poznato onda nije teško pretpostaviti da se u više od polovine posla koji se ima obaviti u pravosuđu na ovoj teritoriji može i treba koristiti mađarski jezik.
Naša ideja je da u osnovnom sudu Bačka Topola više nego u drugim osnovnim sudovima budu zastupljene sudije i ostali koji mogu da rade na srpskom i mađarskom jeziku, s tim da se može obezbediti obraćanje građana ovom sudu na rusinskom i slovačkom jeziku.
Kada bi se usvojio Predlog zakona koji je Vlada Republike Srbije dostavila Narodnoj skupštini osnovni sud u Subotici bi sigurno bio preopterećen, obuhvatao bi teritoriju od Tise, Srbobrana, Vrbasa, Kule, Sombora, sve do granice sa Republikom Mađarskom.
Većina vas zna kolika je ta teritorija, a procenat stanovništva koji govori mađarski jezik bio bi najmanje prepolovljen u odnosu na područje koje bi pokrivao osnovni sud Bačka Topola, kako sam ga predložio, i to bi sigurno uticalo na tretman mađarskog jezika. Između ostalog, čuli smo juče kakav je trenutno tretman mađarskog jezika u subotičkom pravosuđu.
Maćehinski odnos Bačke Topole prema Malom Iđošu sigurno postoji, ali ni izbliza u meri u kojoj je on prisutan u odnosu Subotice prema Bačkoj Topoli, Senti i Adi i odnosu svih Subotica prema svim Adama, Sentama i Bačkim Topolama.
U prilog ovom mom predlogu ide i sledeća činjenica, a to je da su sve poslaničke grupe koje su predlagale amandmane na ovaj predlog zakona predložile da se u Bačkoj Topoli formira osnovni sud.
Za kraj, koristim priliku da se zahvalim svim poslaničkim grupama i narodnim poslanicima koji su me juče podržali i očekujem da će to biti i danas, jer u Ligi socijaldemokrata Vojvodine cenimo da bi ovo bilo i te kako dobro rešenje za mrežu naših sudova. Hvala.

Reč ima narodni poslanik Sreto Perić. Posle njega narodni poslanik Petar  Jojić, pa narodni poslanik Božidar Delić, to je redosled javljanja. Zamenik sekretara Narodne skupštine beleži redosled javljanja i po redosledu javljanja se daje reč.