Zakon o izmenama i dopunama Zakona o Vojsci Srbije odnosi se u najvećoj meri na upravljanje ljudskim resursima u sistemu odbrane, odnosno prava i obaveza profesionalnih vojnih lica. Izmene i dopune zakona bave se prijemom u profesionalnu vojnu službu, napredovanjem, učestvovanjem u multinacionalnim operacijama, kao i uslovima za prestanak službe za vreme vanrednog i ratnog stanja. Takođe, izmene i dopune se odnose i na organizaciju vojnih disciplinskih sudova i tužilaca.

PRIJEM U SLUŽBU SE OLAKŠAVA

Predložene izmene i dopune nekoliko članova Zakona o Vojsci Srbije učinile bi prijem u profesionalnu vojnu službu lakšim. Promene kriterijuma za prijem na različite načine bi proširile krug ljudi koji mogu biti primljeni u službu.
Tako na primer, izmena odredba koja se odnosi na prijem u profesionalnu vojnu službu podrazumeva povećanje gornje starosne granice za prijem u službu sa 35 na 40 godina. Takođe, predlogom je predviđeno da odredba bude znatno fleksibilnija i umesto služenja vojnog roka sa oružjem, kao jedan od uslova za prijem podrazumeva “odgovarajuću vojnu obuku sa oružjem”.
Podsećanja radi, u maju 2018. godine izmenjen je set zakona koji uređuju oblast odbrane, među njima i Zakon o vojnoj, radnoj i materijalnoj obavezi. Izmene ovog zakona predvidele su obuku građana za potrebe odbrane (uključujući i druge kategorije građana pored onih koji su odslužili vojni rok) i omogućile su realizaciju dvonedeljnih obuka za rezervni sastav u martu ove godine.

Zakonodavac predlaže izmene kojima se predviđa da profesionalni vojnik tj. podoficir u radnom odnosu na određeno vreme može biti bez konkursa primljen u službu na neodređeno vreme u svojstvu podoficira. Do sada, profesionalni vojnici odnosno podoficiri mogli su biti primljeni u radni odnos na određeno vreme (do 3 godine), uz mogućnost obnavljanja ugovora. Takođe, za lica primljena na neodređeno za napredovanje se računa i vreme provedeno u činu pre sklapanja tog ugovora. Inače, odredbe o napredovanju se ne primenjuju na profesionalne vojnike i podoficire koji su primljeni u radni odnos na određeno vreme.

Dodaju se nove odredbe koje omogućavaju da učenici srednjih vojnih škola automatski po završetku školovanja postaju podoficiri u činu vodnika, ukoliko ispunjavaju opšte uslove. Učenici Vojne gimnazije bi se takođe usvajanjem izmena mogli proizvesti u čin vodnika i postati podoficiri ukoliko nakon školovanja završe odgovarajuću vojnu obuku.
Pored toga dodaje se stav kojim bi se omogućilo da profesionalna vojna lica sa preko 30 godina radnog staža imaju pravo na godišnji odmor u trajanju od 35 radnih dana. Ova izmena predlaže se radi usaglašavanja sa Zakonom o državnim službenicima, koji je izmenjen na proleće 2018. godine.

PONOVNO UVOĐENJE ČINOVA KAO REŠENJE PROBLEMA SA NAPREDOVANJEM

Odredbom kojom se definišu činovi u vojsci Srbije predlaže se ponovno uvođenje činova - za podoficire: vodnik prve klase, a za oficire: kapetan prve klase i poručnik bojnog broda. U pitanju su činovi ukinuti 2007. godine, donošenjem novog Zakona o Vojsci Srbije, a u cilju usaglašavanja sa međunarodnim standardima. Kao obrazloženje navodi se potreba za smanjenjem broja oficira u činu majora, kao i potreba da se reši problem predugog zadržavanja u jednom činu.

Predlaže se i izmena kriterijuma za napredovanje u pogledu vremenskog perioda koji je neophodno provesti u određenom činu kako bi se moglo napredovati u viši. Iako se smanjuje broj godina koje je potrebno provesti u činovima poručnika i kapetana, dodavanjem novog čina (kapetan prve klase), oficiru će sveukupno biti potrebno 2 godine više da stigne do čina majora.

NAPUŠTANJE SLUŽBE SE OTEŽAVA

Otežava se napuštanje službe nakon učestvovanja u multinacionalnim operacijama. Prvo, predlaže se izmena kojom se pripadnici Vojske Srbije obavezuju da po povratku ostanu u službi minimum tri puta duže od vremena provedenog u multinacionalnoj operaciji. Takođe, za neizvršavanje ove obaveze predviđa se novčana kazna, koja je utvrđena ugovorom u skladu sa kriterijumima koje određuje ministar odbrane.
Predlaže se promena naziva odeljka koje uređuje prestanak službe u vreme ratnog stanja tako da obuhvati i vanredno stanje. Takođe, menja se formulacija tako da se prestanak službe za vreme vanrednog ili ratnog stanja onemogućava, osim u određenim slučajevima.

Kada su izuzeci u pitanju, predlaže se izmena godina u kojim profesionalnim vojnim licima služba prestaje u toku vanrednog i ratnog stanja. Naime, za oficire se povećava (sa 60 na 65), dok se za profesionalne vojnike smanjuje (sa 55 na 53). Međutim, kada je reč o profesionalnim vojnicima, starosna granica se može produžiti na određenim formacijskim mestima, po odluci ministra odbrane, a na predlog načelnika Generalštaba.

PREMEŠTANJE VOJNIH DISCIPLINSKIH SUDOVA U MINISTARSTVO ODBRANE

Izmenama i dopunama zakona se podrazumeva da se vojni disciplinski sudovi obrazuju pri Ministarstvu odbrane, odnosno da se izmeste iz lanca komandovanja kako bi se obezbedila njihova nepristrasnost. Do sada, ova tela osnivala su se u sklopu Vojske Srbije, a glavna uloga im je odlučivanje o odgovornosti profesionalnih vojnih lica za disciplinske prestupe i povrede dužnosti.

Slično je i sa vojnim disciplinskim tužiocima – predlaže se osnivanje u okviru Ministarstva odbrane, kao i obrazovanje Višeg vojnog disciplinskog tužioca sa sedištem u Beogradu. Vojni disciplinski tužioci zastupaju optužbu pred vojnim disciplinskim sudovima.
Viši vojni disciplinski sud, kao i viši vojni disciplinski tužilac i do sada su bili obrazovani pri Ministarstvu odbrane, odnosno bili su potčinjeni Sekretarijatu Ministarstva odbrane.