U članu 10. koji definiše pojam stranke u poreskom postupku prvi put se uvode pojmovi otvorenog investicionog fonda i alternativnog investicionog fonda. Predlog zakona dalje kroz tehničke izmene za ove subjekte uvodi zajednički termin „fond“ u svim članovima gde ih je bilo potrebno označiti kao stranke u poreskom postupku. Treba napomenuti da su ovi subjekti i njihov status prethodno određeni posebnim zakonima o investicionim fondovima.

Predloga zakona određuje da poreske obaveze fonda, koji se smatra poreskim obveznikom, ispunjava društvo za upravljanje fondom, a iz imovine fonda. Takođe, društvo za upravljanje fondom izvršava i sve poslove u vezi sa poreskim obavezama fonda. Pa tako podnosi prijavu za registraciju, prima poreske akte, vodi poslovne knjige, vrši plaćanje poreskih obaveza, itd.

U slučaju prestanka postojanja fonda ili statusnih promena fonda – njegovu poresku obavezu ispunjava društvo za upravljanje fondom.

Takođe, odredbe o poreskim prekršajima i sa njima povezanim kaznama, koje su se do sad odnosile na pravna lica i odgovorna lica u pravnim licima, proširene su i na društva za upravljanje fondovima i odgovorna lica u ovim društvima.

Član 12. Predloga zakona uvodi zabranu za Agenciju za privredne registre da izvrši registraciju sticanja udela ili akcija u privrednim društvima, odnosno osnivanje novih privrednih subjekata, u slučaju da se kao osnivač upisuje pravno lice ili preduzetnik nad kojim je uspostavljena mera poreske kontrole, uključujući i radnje Poreske policije u cilju otkrivanja poreskih krivičnih dela.

Kaznene odredbe Predloga Zakona uvode i novčanu sankciju za APR ukoliko izvrši ovakav upis, u iznosu od 100.000 do 2.000.000 dinara i za odgovorno lice u APR-u i iznosu od 10.000 do 100.000 dinara.

Poreski akt će se, prema Predlogu zakona, u slučaju dostavljanja preporučenom pošiljkom, smatrati dostavljenim danom uručenja. Ukoliko uručenje nije bilo moguće, slanje preporučenom pošiljkom će se ponoviti i akt se smatra dostavljenim petnaestog dana od dana predaje poreskog akta pošti, bez obzira da li je bilo moguće dostavljanje poreskom obvezniku.

Takođe, izmena člana o dostavljanju poreskih akata predviđa i da se akt smatra dostavljenim fondu onda kada se uruči odgovornom licu društva za upravljanje fondom, punomoćniku ili zaposlenom kod društva za upravljanje fondom.

Predlog zakona uvodi mogućnost da poreski obveznik zahtev za povraćaj više ili pogrešno plaćenog poreza, sporednih poreskih davanja, kao i za refakciju, odnosno refundaciju poreza, kao i namirenje dospelih obaveza po drugom osnovu putem preknjižavanja poreza može podneti u elektronskom obliku putem portala Poreske uprave.

Ove odredbe primenjivaće se od 1. januara 2021. godine.

Dodatno, do sada je Zakon predviđao mogućnost elektronskog dostavljanja poreskog akta fizičkom licu, samo ako se to lice prethodno sa time saglasilo. Predlog Zakona predviđa izmenu ovog pravila tako da elektronsko dostavljanje bude moguće bez neophodne izričite saglasnosti onih fizičkih lica koja koja poreske prijave podnose u elektronskom obliku, kao i onim licima koja se registruju za korišćenje jedinstvenog elektronskog sandučića.

Članu 73, koji je do sada regulisao odlaganje plaćanja dugovanog poreza na zahtev poreskog obveznika, predlaže se dodavanje novog stava koji omogućava odlaganje plaćanja usled više sile. Naime, u cilju oblažavanja ekonomskih posledica prouzrokovanih pandemijom, višom silom ili drugim vanrednim događajem, Vlada može odobriti odlaganje plaćanja dugovanog poreza i/ili nedospelih poreskih obaveza.

Prelazna odredba u članu 29. stav 2. predviđa da se ovo pravilo primenjuje počev od kalendarske godine u kojoj je ovaj zakon donet. Povratno dejstvo ove odredbe obrazloženo je opštim inetersom ublažavanja ekonomskih posledica koje je izazvala epidemija virusa korona.

U članu 67. stav 4. predlaže se nova tačka 3a) koja uvodi mogućnost „davanja umesto plaćanja“ odnosno zamenu ispunjenja poreske obaveze, kada ona prelazi iznos od 50 miliona dinara, davanjem imovine. Navodi se da način i uslove ovakvog izmirenja poreske obaveze utvrđuje Vlada odlukom, samo u slučajevima kada postoji interes Republike za sticanje predmetne imovine.

Dodatno, u prelaznim odredbama, konkretno u članu 31. Predloga zakona, ovoj odredbi se daje povratno dejstvo, i to prilično opšte postavljeno. Naime, ona će se „primenjivati i na poreske obaveze dospele do dana stupanja na snagu ovog zakona“. Dakle, onaj ko ima neplaćeni dug po osnovu poreske obaveze čiji iznos prelazi 50 miliona dinara, moći će da je izmiri tako što će „dati državi određenu imovinu“, ukoliko Vlada to bude smatrala opravdanim i zaključi takav sporazum sa poreskim obveznikom-dužnikom.

U obrazloženju Predloga zakona ovoj novini posvećeno je veoma malo prostora. Stoga, nije jasno koji su bili vrednosni kriterijumi za njeno uvođenje (u vezi sa novčanim iznosom poreske obaveze). Dodatno, ovo novo zakonsko pravilo je poptuno izostavljeno u obrazloženju opšteg interesa za povratno dejstvo pojedinih odredni zakona. Iako je predlagač obrazložio opšti interes kod povratnog dejstva odredbi koje se odnose na ublažavanje ekonomskih posledica izazvanim višom silom (kao što je pandemija), nije obrazložio opšti interes za povratno dejstvo odredbi kojima se „velikim poreskim dužnicima“ omogućava „prebijanje duga“ ustupanjem imovine državi.

U članu 130. stav 1. predlaže se dodavanje tačke 6. kojom se omogućava da poreski inspektor primeni meru oduzimanja robe i u slučaju da se ona skladišti, odnosno smešta, u prostorima i prostorijama o kojima Poreska uprava nije obaveštena.

Predložena izmena zapravo predstavlja zamenu prethodnog krivičnog dela „Neosnovano iskazivanje iznosa za povraćaj poreza i poreski kredit“ novim „Poreska prevara u vezi sa porezom na dodatu vrednost“.

Predlagač ovu izmenu obrazlaže usaglašavanjem sa izmenama Krivičnog zakonika iz 2019. godine kojim su, u okviru krivičnog dela Poreska utaja, izmenjeni (uvećani) iznosi poreske obaveze koja se izbegava.