Reč ima narodni poslanik Ljubomir Mucić, a posle njega narodni poslanik Petar Cvetković.

Gospođo Čomić, dame i gospodo narodni poslanici, gospodine ministre, pre nego što budem ukratko obrazložio predlog ovog zakona ja bih zaista izrazio jedno neslaganje, da će neusvajanje ovog zakona i prethodnih dovesti u znatno teži materijalni položaj opštine i naše sugrađane i zato prilikom usvajanja dnevnog reda ja bih predložio da mi odmah o tačkama dnevnog reda, o budžetu i o zakonu o učešću opština, najbolje na početku da izlasamo, neizglasamo, pa posle toga da vodimo raspravu ili da ne vodimo raspravu. Mislim da je to veći doprinos ovome nego ovo što smo raspravljali i uvek na kraju nikakvih rezultata nema.
Gospodine ministre, ja sam uradio analizu zadnjih pet godina. Ima lepih ovde cifara i lepih boja. Ova ljubičasta, ovo je boja moje ćerke.
Inače, ovo su opštine koje beleže smanjenje prihoda u odnosu na 2002. godinu. Siromašni, neznatno korigovani i izlobirani novi iznosi ograničenih sredstava, kao i stope učešća opština i gradova u prihodima od poreza na zarade i poreza na promet porizvoda i usluga ostvarenih na njihovoj teritoriji, predstavljaju osnovu za izradu opštinskih budžeta, odnosno budžeta Grada Beograda, odnosno za finansiranje poslova utvrđenih Ustavom i zakonom. To je ovih 16,8% ukupnih sredstava u budžetima opština i gradova.
Cilj ovog zakona je ujednačavanje obima rashoda, pojedinačno, po opštinama i gradovima. Međutim, predloženim pojedinačnim iznosima ne može se oceniti da je obezbeđena ustavna ravnopravnost građana. Posebno su favorizovani gradovi Beograd, Kragujevac, Niš i Novi Sad, sa dodatnih 2,98 odnosno tri milijarde dinara za komunalnu infrastrukturu, tako da ova četiri grada dele 5,060 milijardi dinara ili 46,9% ukupnih sredstava. Radi poređenja, ova cifra je ista koliko iznose i specijalizovane usluge u budžetu Republike Srbije za 2003. godinu. Ovo poređeno je uputno imajući u vidu da ovde nije problem raspored sredstava po gradovima i opštinama, već je problem koji obim, odnosno volumen sredstava se opredeljuje za ove namene, za finansiranje lokalne samouprave i gradova.
Znači, ova četiri grada dele 46,9% sredstava, dok 141 opštini pripada pripada 53,1%, iako u ova četiri grada živi 2.297.551 stanovnik ili 30% od nekakvog ukupnog broja stanovnika u Srbiji, po popisu koji niko ne zna koliki je, iako je cifra u obrazloženju 7.479.436 građana. Nije mi jasno samo otkud podatak i zbog čega postoji podatak u ovim obrazloženjima, da na Kosovu živi 1.906.697 stanovnika, podatak koji u ovom trenutku ništa ne znači imajući u vidu da, niti se poredi Kosov i Metohija, niti se poredi ukupna Srbija, niti ukupan broj građana sa ovom cifrom, utiče na preraspodelu sredstava.
Posmatrano po stanovniku, prosečan iznos u gradovima iznosi 2.202,4 dinara, dok prosečan iznos po opštinama je duplo manji i iznosi 1.100 dinara. Čak ni stanovnici u gradovima nisu ravnopravni. Za Kragujevac je prosečan iznos 3.286, Niš 2.635, Novi Sad 2.490 dinara, a po stanovniku Beograd 2.009 dinara. Interesantan, ali zabrinjavajući je podatak da su sredstva po stanovniku Kragujevca tri puta veća nego za stanovnika u mom Valjevu, a čak 3,2 puta u odnosu na stanovnika Osečine, kao jedne od najnerazvijenijih opština u Srbiji. Da li prosečnom građaninu Valjeva treba voda, kanalizacija, ulica, a da li to znači da građani Uba, Osečine i drugih nerazvijenih opština neće skoro rekonstruisati svoju glavnu ulicu koja u proleće najviše liči na uzoranu ledinu?
Inače, prosečan iznos po stanovniku u opštinama je mnogo ujednačeniji, pri čemu se samo izdvaja Pančevo sa 1.475 dinara i Novi Pazar sa 1.217 dinara. S druge strane, uporednom analizom sa 2001. godinom, može se zaključiti da su stope rasta mnogo ujednačenije kao iznosi sredstava, ali pitanje je zašto su samo kod dve opštine - Novi Pazar i Pančevo, indeksi rasta veći od indeksa rasta prihoda po osnovu poreza na promet u republičkom budžetu. Drugo pitanje, zbog čega je stopa učešća kod opštine Kosjerić povećana sa 4,7 na 9,7% ili Beočina sa 2,5 na 8,3%. Da li je toliko smanjena proizvodnja cementa posle privatizacije najuspešnijih firmi, kao što su cementare? Osnovni razlog drastičnog povećanja stopa su smanjene osnovice. Najveći problem leži u činjenicu da su sredstva za poslove, po ovom zakonu, za pojedine namene nedovoljne.
Ilustracije radi, ističem da su za dečju zaštitu u dečjim ustanovama za celu Srbiju predviđena sredstva od 1,8 milijardi dinara, koliko i troškovi putovanja za funkcionere po ministarstvima u budžetu Republike ili usluge po ugovorima u budžetu Republike, tako da po detetu iznosi potrošnja 9,386 dinara godišnje, odnosno 782 dinara mesečno. Ako uzmemo da je cena boravka deteta u obdaništu u Valjevu 5.000 dinara, 80% regresira opštinska lokalna samouprava, to znači da je ovaj iznos, koji je opredeljen u budžetu, pet puta manji u odnosu na onaj koji je stvari. Odakle će lokalne samouprave obezbediti dodatne prihode i izvore sredstava za finansiranje dečije zaštite?
Zbog ograničenog vremena ne mogu dalje da analiziram. Na kraju, može se istaći velika koncentracija sredstava, kako u republički budžet, tako i u budžete gradova. Pored toga, prisutna je i velika centralizacija obima prometa u gradovima, tako da osnovica za plaćanje poreza na promet u Beogradu čini 45% ukupne Srbije, a sa ostala tri grada 60,7% ukupne osnovice. Da zaključim, 90% opština u Srbiji ima veće stope učešća u 2002. godini u odnosu na predloženu 2003. godinu, što znači da se ne bi našli u nepovoljnijem položaju, a iako ograničena sredstva ne dozvoljavaju potrošnju i raspodelu ostvarenog viška u procentu 50%:50%, značajno će doprineti većem učešću sredstava u opštinskim budžetima.

Reč ima narodni poslanik Petar Cvetković, a posle njega narodni poslanik Petar Petrović.

Zamolio bih predsedavajućeg da upozori gospodina koji dobacuje od početka. Nisam počeo još uvek da govorim, a počeću.
Dame i gospodo, čuli smo uvodne reči gospodina ministra u pogledu Predloga zakona o obimu sredstava i učešću opština i gradova u porezu na zarade i porezu na promet u 2003. godini. Opšta je ocena da se u najvećem broju opština, odnosno gradova iz godine u godinu smanjuje procenat učešća opština i gradova, a da se nominalno povećavaju novčani iznosi koji se prosleđuju gradovima. To je pozitivan trend i na tu konstataciju, taj trend, ne možemo dati nikakve primedbe.
Međutim, pored onoga što je dobro, ima i onog što je malo manje dobro. To je sledeće: prema Zakonu o lokalnoj samoupravi utvrđeni su kriterijumi koje Vlada mora poštovati, odnosno primenjivati pri utvrđivanju procenta, odnosno nominalnog učešća gradova i opština u porezu na promet, pa su, u Zakonu o lokalnoj samoupravi, označeni kriterijumi, kao što su broj stanovnika opštine, odnosno grada, broj odeljenja i broj objekata u osnovnim i srednjim školama, broj dece obuhvaćene neposrednom dečjom zaštitom i, kao sledeći kriterijumi, površina i stepen razvijenosti pojedinih opština. Prilikom donošenja zakona, mislim da je i ovde bilo amandmana, svi smo nastupali dobronamerno i hteli što veći broj ovih kriterijuma, odnosno elemenata da pružimo Vladi prilikom predlaganja ovakvog zakona, da bi Predlog zakona bio što pravičniji.
Međutim, s obzirom na činjenicu, a činjenice su upravo Predlog ovog zakona, stiče se utisak da, ili ovi kriterijumi nisu primenjivani, ovi kriterijumi koje sam pročitao iz Zakona o lokalnoj samoupravi, ili su primenjivani, a dodatni odlučujući su bili kriterijumi ličnog poznanstva, pratijske pripadnosti, prijateljstva, i sl.
Dakle, kriterijumi koji nisu označeni u Zakonu o lokalnoj samoupravi. Ovu tvrdnju dokazuje i sama konstatacija da je Stalna konferencija gradova izmenila prvobitni predlog, odnosno, dala sugestiju da se izmeni prvobitni predlog, pa je tako smanjeno učešće gradova u odnosu na opštine.
Postavljam pitanje - da li je zakonske kriterijume poštovala Vlada, a onda Stalna konferencija gradova to promenila, ili obrnuto, Stalna konferencija gradova uočila da Vlada nije poštovala, utvrđene Zakonom o lokalnoj samoupravi.
Verujem da je u pitanju ono drugo, odnosno da Vlada, prilikom podnošenja predloga, nije poštovala kriterijume, utvrđene Zakonom o lokalnoj samoupravi, pa je zbog toga i došlo do znatnih zamerki sa raznih strana. Mnogo je manje onih koji su zadovoljni svojim učešćem, ne u pogledu ukupnog novčanog iznosa, nego u pogledu procenata, odnosno odnosa sa drugim gradovima, odnosno opštinama.
Doduše, to je materija koju je vrlo teško iznivelisati i tačno utvrditi, da svi budu zadovoljni. Uvek je većina nezadovoljnih, ali u ovom predlogu ima nakaradnih stvari, a našta je morao da obrati pažnju predlagač ovog zakona.
Uzmimo primer jednog grada, npr. grada na jugu, Vranja, da pogledamo Predlog zakona o učešću opština i gradova, ili još bolje, s obzirom da se ovih dana pominje Leskovac, interesantan zbog lokalnih izbora, da vidimo na primeru Leskovca, gde je predviđeno 163.140.647 dinara, odnosno, 11,3%. Bez obzira što je ovaj iznos u procentima smanjen u odnosu na prošlu godinu, a prošle godine smanjen u odnosu na pretprošlu, u nominalnom iznosu novčani iznosi su uvećani. To je onaj trend koji sam u početku pohvalio.
Da li je ovaj iznos mnogo na primeru Leskovca, ili malo? E, sada, možemo reći malo, jer leskovačka opština ima zapuštenu infrastrukturu, privredu koja ne funkcioniše, tekstilnu industriju, prevashodno je zasnovana na tekstilnoj industriji, za koju znate da ne funkcioniše, vrlo je mali broj firmi, društvenih, koje u leskovačkoj opštini na bilo koji način funkcionišu.
Jedino što koliko - toliko funkcioniše to su poljoprivrednici, odnosno poljoprivreda. Stoga je ovaj iznos mali i sa tog stanovišta treba dati više, treba da bude veći budžet opštine Leskovac, jer opština Leskovac ima mnogo veće potrebe u odnosu na druge gradove ili opštine, sličnog razvoja, odnosno sličnog broja stanovnika, približno istog broja stanovnika.
S druge strane, ovaj iznos je i prevelik, a evo kako - on je prevelik utoliko što u opštini Leskovac nismo u protekle dve godine imali veće pomake. Pazite, ima vrlo bitnog pomaka 2000, u odnosu na prethodnu lokalnu vlast, vrlo je bitan pomak, ali taj pomak je premali, odnosno isuviše spor, usporen, izneverena su očekivanja građana.
U opštini Leskovac u protekle dve godine, a naročito poslednjih nekoliko meseci, pod privremenim organom, i ono što je vredelo, i onaj pomak koji je načinjen za godinu ipo dana, vraćen je na početak. Privremeni organ je rešio da opštinu vodi (a privremeni organ to su "petorica veličanstvenih", koji se zovu privremeni organ, koji donosi budžet i opštinske odluke, raspodeljuje budžet, kažnjava, oni su sve i sva), njima je ovaj iznos koji je predviđen, prevelik.
Trenutno u ovoj situaciji, za opštinu Leskovac, pod ovim uslovom, to je prevelik iznos, jer ne znaju na koji način da utroše ta sredstva, odnosno znaju, ali ne znaju na adekvatan način. Stoga je vrlo bitno i stoga su baš kao naručeni, ali doduše, umesto 8., zakazanih za 22, ovi lokalni izbori, po proporcionalnom sistemu, gde će građani moći da ocene i liste, i stranke, pa da kažu - oni su bili do 2000. godine, bilo je tako, ovi su bili godinu ipo, nešto su uradili, više su dobacivali, samo su sposobni da dobacuju. Oni nemaju mogućnosti da bilo šta drugo izboljno urade, a izgledaju kao ozbiljna gospoda, koriste neke biroe, kao Republička vlada, gde propagiraju svoje uspehe, a ustvari, njihov je uspeh to što ništa ne rade. I bolje što ništa ne rade, jer bi napravili neku ogromnu grešku.
Bolje je da ih hvalimo još ovih 15 dana, do izbora, a onda će građani proceniti kako je ko radio, kako je rađeno do 2000, kako je rađeno godinu ipo, kako je radio privremeni organ krnjeg DOS-a, koji trenutno raspolaže sredstvima ogromne opštine, ogromnog budžeta opštine Leskovac, i kako je potrebno da ubuduće radi ta lokalna zajednica.
Hvala lepo, ja sam samo na jednom primeru hteo da kažem (vraćam se na početak) da je Predlog zakona i dobar, bez obzira što smanjuje procenat učešća opština i gradova, jer nominalno povećava iznose, ali je upravo i oko tih odnosa loš, jer se nije imalo u vidu (doduše, predlagač nije mogao ni da zna) kakvi su i koliko su sposobni oni tamo, u lokalnoj samoupravi. Još jednom hvala.

Reč ima narodni poslanik Petar Petrović.

Poštovano predsedništvo, dame i gospodo narodni poslanici, gospodine ministre, u objašnjenju ovog predloga zakona, koje je danas pred nama, Ministarstvo je, između ostalog, napisalo da su kriterijumi za utvrđivanje ovih vrednosti u članu 2. i procenata u članu 3. broj stanovnika u opštinama, odnosno gradovima, broj odeljenja u osnovnim i srednjim školama, broj ustanova za neposrednu dečju zatštitu i broj dece obuhvaćene tom neposrednom dečjom zaštitom, a kao korektivni element, ili faktor, jesu površina i stepen razvijenosti opština, odnosno gradova.
Upravo mi iz stranke SSJ smatramo da prilikom pravljenja Predloga ovog zakona nisu ispoštovani ovi kriterijumi, koje je samo Ministarstvo napisalo, da treba da budu poštovani.
Naime, sredstva koja su predviđena da se rasporede na opštine i gradove, nisu ravnopravno raspoređena. Gospodine ministre, samo bih želeo da objasnite kako je to moguće. I odmah da kažem, mi iz stranke SSJ nemamo ništa protiv što su za Beograd određene tri milijarde, odnosno preko tri milijarde dinara, za 2003. godinu, i kada uzmemo u obzir da Beograd ima nepuna dva miliona stanovnika, ili oko milion i 400 hiljada odraslih osoba, ili glasača, ispada da po odrasloj osobi Beogradu pripada oko 2.300 dinara, odnosno preko 1.500 dinara po jednom stanovniku.
Ako sada taj odnos stavimo i na druge gradove u Srbiji, doći ćemo do podataka da retko koji grad, a naročito nerazvijene opštine, dostiže i 1.000 dinara, po glasaču, odnosno 700 do 800 dinara po stanovniku te opštine. Dakle, sigurno je jedno, da nije poštovan osnovni kriterijum, znači, prvi kriterijum, a to je broj stanovnika po opštinama, odnosno gradovima.
Drugi kriterijum koji je korektivni kriterijum, jeste stepen nerazvijenosti po opštinama, odnosno gradovima. Postavlja se pitanje kako je moguće da opštine koje sada imaju status nerazvijenih ili nedovoljno razvijenih opština, sa ovako malim sredstvima, a to im dodeli Ministarstvo finansija i to preko ovog zakona, mogu da dostignu srednje razivjene, a njihova je samo lepa želja da mogu da dostignu visokorazvijene opštine.
Uzeću kao primer samo dve opštine, bez želje da zaboravim neke druge opštine, ali mnogo vremena bi trebalo da nabrajam druge. Uzmimo opštinu Ražanj i Rekovac koje su slične, a gospodine ministre, pitajte gospodina Vlahovića koji je upravo vaš kolega i potiče iz opštine Rekovac kakva je situacija tamo, neka vam objasni, a ja ću vam govoriti malo o opštini Ražanj, jer tamo je još malo pa bog rekao - laku noć, privreda ne radi, stanovništvo jednostavno iz sela ne može da dođe do centra opštine, jer putne mreže nema, to su lokalni putevi, oni treba da finansiraju, Republika tu ne izdvaja i sa ovakvim sredstvima, postavlja se pitanje da li mogu da izfinansiraju sve to što treba da izfinansiraju. Takođe se postavlja pitanje, ako ste kao kriterijum uzeli broj odeljenja osnovnih i srednjih škola. U nerazvijenim opštinama, nema više dece koja idu u osnovne škole, a o srednjim da ne govorimo, gospodine ministre.
Nema, jer je prethodna vlast, a naročito ova sadašnja, ništa nije uradila, jedini koji mogu da urade jeste Stranka srpskog jedinstva, kada dođe trenutak, a sigurno da će uraditi, kada bude uzela deo vlasti u Republici Srbiji. Bolje će uraditi nego što to vi radite.
Dajte malo, odvojite sredstava za nerazvijene opštine, za nerazvijene gradove, da jednostavno tamo mladi ljudi ostaju da stvaraju svoje porodice, pa će imati i dece, pa će imat razloga da se formiraju osnovne i srednje škole, pa će morati sigurno prema ovim vašim kriterijumima i sredstva da budu veća.
Jedan primer bih samo dao, za opštinu Jagodina ste predvideli 64 miliona dinara. Da vam kažem, uzmite u obzir da opština Jagodina u svom budžetu, a koliko sam imao prilike juče da gledam, predvidela je da 22 miliona dinara od svog budžeta, dakle to je trećina od ovih para koje ćete vi dati od Republike, da odvoji za TV Jagodinu. Ako znamo da će ta TV stanica biti vrlo brzo privatizovana za godinu, dve ili tri, pitamo se čije pare i kome se daju.
Mi iz SSJ, budite sigurni, zbog šire javnosti to moram da kažem, sutra ćemo glasati protiv takvog budžeta opštine Jagodina, jer to nije za dobrobit građana Jagodine, ako se zna da ste im upravo od 1. januara uveli i 210 dinara pretplate, a pod pretpostavkom, u Jagodini ima negde oko 15.000 domaćinstava i imaju televizore, plaćaće pretplatu, to je oko tri miliona dinara, pa puta 12, to je cirka 40 miliona dinara što će vratiti građani Jagodine Beogradu, odnosno RTS-u.
Iz svega ovog izloženog, SSJ ne može da podrži Predlog zakona, a ne može da ga podrži iz razloga što u članu 4. ste predvideli da, kada se ispune ova sredstva, da onda dolazi ona druga primena, da se sredstva usmeravaju prema trezoru, tzv. konsolidovanom računu i samo 50% će se usmeriti prema onim opštinama koje od poreza na zarade, od poreza na promet, koje će ubirati ta sredstva. Normalno je gospodine ministre, da će veći gradovi i razvijene opštine pre dostići tu cifru, jer tamo je veći broj stanovnika, više je zaposlenih i smatram da iz tog razloga trebalo je na drugačiji način da pripremite ovaj predlog zakona, da više odvojite sredstava za manje razvijene, za nedovoljno razvijene gradove, tako i opštine, da jednostavno pokušamo da ova Srbija ravnopravnije se razvija i da prestanemo sa onom krilaticom - što južnije to tužnije.
Dakle, mi iz SSJ ne možemo iz navedenih razloga podržati Predlog zakona.

Reč ima narodni poslanik Sredoje Mihajlov, a posle njega Hranislav Perić.

Poštovano predsedništvo, poštovani poslanici, ni mi Vojvođani nismo zadovoljni Predlogom zakona o obimu sredstava i učešću opština i gradova u porezu na promet, jer smatramo da nijedan grad u Vojvodini nije dobio onoliko koliko zaslužuje i isto bi mogli izaći sa predlogom da smo totalno nezadovoljni tim zakonom. Činjenica je jedna, da smo mi do 80-tih godina pljačkani i ovim zakonom, da se to slično radi, ali činjenica da smo toliko razumni da znamo šta ste nam ostavili i šta smo nasledili, ostavili ste nam ništa, ostavili ste nas na ulici, ostavili ste nam škole zapuštene, ostavili ste nam puteve razrovane, ostavili ste nas bez infrastrukture, samo ste trošili pare na hangare i buzdovane, kao što sam prošli put rekao. Zbog toga ćemo glasati za ovaj zakon, bez obzira što smo totalno nezadovoljni i što smatramo da bi puno primedbi imali i mi da damo kao i svi drugi, i naša sela su rasturena i prazna, takođe i gradovi, imamo isti problem kao što svi imaju u celoj Srbiji.
Gospodo, da vam kažem, za ovaj predlog zakona, pošto ste nam vi obećavali korenje, gospodin Đelić je uspeo da iscedi neku suvu drenovinu i mogu da vam kažem da je već ove godine, pošto sam i direktor Direkcije za izgradnju grada, imali smo para, ono što je obećano, to je urađeno, nismo kao vi koji ste obećavali, koji smo arčili pare, nikada se nije znalo gde su otišle i zašta su trošene, zašto je to zapušteno. Ja vam kažem, 10 godina niste uspeli da održavate škole, niste uspeli da održavate bolnice, niste uspeli za puteve, jednom rečju niste uspeli ništa da uradite, ostavili ste nas na ulici bez dinara i zbog toga mi sada moramo da donosimo takve zakone gde niko neće biti zadovoljan. Čini mi se, pošto verovanto niko neće biti zadovoljan, a nezadovoljstvo je ono što je u nasleđu, što smo nasledili od vas i zbog toga moramo ovaj zakon prihvatiti i glasati za njega. Mislim da je ova vlada u ovoj velikoj bedi našla snage da održi i očuva srpstvo, da očuva način da funkcionišemo, a ne kao što ste ga vi rasturali po belom svetu, niti ste znali da čuvate pare, samo ste rastakali. Kažite smo gde ste vi te pare silne rasturili i gde ste tu našu imovinu rastrućkali?
Mislim da nijedan grad neće biti zadovoljan, imali bi mi puno primedbi, da vam kažem, ali ja neću govoriti o primedbama i ovog puta vam kažem da bolje ćutite i da prihvatite ovaj zakon, jer to ste nam ostavili vi sve.

Reč ima narodni poslanik Hranislav Perić, a posle njega narodni poslanik Slavoljub Matić.

Dame i gospodo narodni poslanici, gospođo Čomić i gospodine Maroviću, ovim zakonom predviđeno je koliko će para pripasti opštinama i gradovima od poreza na zaradu i poreza na promet, a koji je ostvaren na području opštine. Kada se ostvari iznos koji ste odredili svakoj opštini pojedinačno, u zakonu višak ostvarenog poreza, odnosno od poreza na zaradu i poreza na promet, a na području opštine, Ministarstvo finansija 50% vraća opštini gde je ostvaren prihod, odnosno 50% ide u republički budžet.
Vi ste to na papiru i kancelarijski uradili dobro. Papir trpi sve, a život je nešto drugo. Sve bi to bilo dobro da su sve opštine i gradovi u istom položaju, da je kvalitet uslova za život jednak u svim opštinama u Srbiji. Mi u malim opštinama bi voleli da nam dete ide na daljinu od 500 metara, da mu je tamo škola, da ima tri osmogodišnje škole, kao što je to slučaj na Starom gradu, kada bira gde će da se upiše. Kod nas je osmogodišnja škola udaljena od pojedinih sela od pet do deset kilometara i biranja nema, jer bliže nema.
Poseban slučaj su nerazvijene opštine, a ja ću nabrojati nekoliko slučajeva, a verovatno ima toga i u drugim sredinama, o čemu će verovanto govoriti poslanici za svoje sredine i okruženja.
Navešću samo nekoliko primera gde ne bi smelo da se stavlja nikakvo ograničenje na prihode, na porez na zarade i porez na promet, a to je Merošina, a ja bih zamolio ministra, kada vi govorite ministre, ja vas uvek pažljivo slušam.
Džabe mi ovde iznosimo probleme koje imamo u opštinama, ako ste već vi to odredili da će to tako biti i ne uvažavate kada poslanici iznose probleme. U Merošini, Doljevcu, Gadžin Hanu i Svrljigu, a sve su ove opštine Nišavskog okruga, na vašoj tabeli ministre u 169 opština koliko ste naveli u tabeli, dobile su najmanje nalaze se od 150 do 165 mesta. Gadžin Han sa 11.761.000 nalazi se na 166 mestu od 169 opština. Pitanje za ministra, kako oni da naprave budžet i organizuju život u ovoj nerazvijenoj opštini? Pošto su sve opštine u istoj situaciji, navešću samo jedan primer. Opština Merošina, a odakle ja dolazim, po predloženom zakonu o porezima predviđeno je 15.485.000. Samo osmogodišnja škola potražuje po planu za prevoz učenica i nastavnika pet miliona. Ukupno za prevoz iz budžeta opštine za korisnike budžeta treba izdvojiti osam miliona. Sedam miliona ostaju da pokrivaju sve ostale potrebe i ono malo što se prikupi od drugih prihoda. Ako je poznato da su drugi izvori kod ovih opština slabi, onda je sve jasno kada se ove cifre uporede.
Želeo bih da istaknem još jedan problem, od poreza na zarade zaposlenih, opštine koje su u blizini velikih gradova kao što je Merošina blizu Niša, nemaju mnogo vajde. Oko 2.000 radnika koji žive na području opštine Merošina, rade u Nišu. Većina preduzeća njihov porez na zarade ne usmeravaju prema budžetu opštine Merošine i ovo je jedan od većih problema. Ovaj problem je vrlo težak, iako smo upozoravali preduzeća da to ne čine, još uvek se odvija sve po starom. Mnogo problema imaju male i nerazvijene opštine, gde najveći deo prihoda građana se ostvaruju od poljoprivrede. Gradovi i razvijene opštine imaju mnogo više načina da dođu do para. Imaju veliki broj preduzeća, a većina ima rešeno pitanje vode, rešene su sve komunalije, rešeno je napajanje električnom energijom, lakše se može doći do para od prodaje preduzeća. Svako ko ima para želi da uloži tamo gde postoje svi uslovi. Donatori ulažu u velike gradske investicije. Sve ovo što sam pobrojao, nema u malim i nerazvijenim opštinama.
Vlada u velikim opštinama preko Fonda za razvoj dodeli po koji program za razvoj, dok opštine zbog je formiran Fond za razvoj ne dobijaju ni dinara iz tog fonda. Zbog svega ovog što sam prethodno naveo, predlažem da se sve nerazvijene opštine oslobode ograničenja kod ostvarenja poreza na zaradu i poreza na promet na svom području. Koliko je meni poznato, ovakvih opština u Srbiji ima oko 50. Imajući u vidu da će ostvarenje po ovim opštinama biti veće u proseku od jedan milion, radi se o ukupnoj cifri od oko 50 miliona. To je mala cifra za budžet Srbije. Ovako malo para moći će da se nađe iz donacija od prodaje nekog manjeg preduzeća, po jedan ili dva miliona za nerazvijene opštine i mnogo bi značilo nerazvijenim opštinama, ne da se razvijaju, nego da pokriju svoje stvarne potrebe.
Ministre, stvarno vas molim da o mom predlogu dobro razmisliste i date svoj lični doprinos kod pomoći ovim opštinama. Ovo što sam izneo je istina, jer biće sve kasno ako budemo kasnije i reagovali. Upozoravao sam i prošli put sa ove govornice, da je Bane Ivković vaš i da mu treba dati od vašeg vremena i da ste me poslušali i priznali, sada ne bi bilo problema. Ovako i ne bi se danas ljutili ni Tomislav Nikolić, ni Vučić, ni Dragan Marković, ni Dejan Mihajlov, sve bi bilo u redu, jer bi već navikli na to. Hvala.