Dame i gospodo narodni poslanici, moj kolega Vladan Jeremić podneo je ovaj amandman u cilju poboljšavanja rada svih lokalnih samouprava. Moram da krenem jednu genezu iz početka da bih vama, gospođo ministre, objasnio šta je jedinica lokalne samouprave.
U Zakonu o lokalnim izborima definisana je jedinica lokalne samouprave, definisana je administracija ili vrsta obaveza koju ima u nadležnosti grad. Grad ima obavezu, čak i ovim zakonom glavni grad, da bliže uređuje jedinice lokalne samouprave ili da bliže uređuje rad organizacionih jedinica u svom gradu.
Statutom grada Beograda donesena je odluka da se jedinice lokalne samouprave pretvaraju u skupštine gradskih opština. U gradu Beogradu ima 17 skupština gradskih opština i one nemaju status jedinice lokalne samouprave.
Ovaj zakon, ovaj predlog i ovaj član se odnose isključivo na gradonačelnike i na predsednika opštine jedinice lokalne samouprave. Dakle, automatski se slažemo svi s tim da se to ne odnosi na skupštinu gradskih opština u gradu Beogradu i da će grad Beograd i predsednici opština u skupštinama gradskih opština biti u nemogućnosti da sprovode ovaj član zakona.
Dakle, ako uzmemo u obzir i ovaj naš amandman, koji predlaže da nema mogućnosti da se daju ovlašćenja drugom licu, osim predsedniku opštine, pa makar on bio i predsednik opštine skupštine gradske opštine, nije važno koje od ovih 17 u gradu Beogradu, onda imamo jasnu sliku da ovlašćenje i odgovornost za posao odlaganja duga poreskih obveznika ne može imati niko, osim predsednika opštine.
Postoji jedna verzija u kojoj grad Beograd često profitira, a to je donošenje odluka na sednicama Skupštine grada, u kojoj gradonačelnik da jedan predlog, odluka se usvoji i ona se sprovodi po automatizmu po jedinicama skupština opština.
Tako je i nastao predlog da se obezbede prostorije za poreske uprave u svim lokalnim jedinicama ili u svim skupštinama opština, pa su skupštine opština bile u obavezi da na osnovu te odluke gradonačelnika obezbede prostoriju za poresko odeljenje u svojim objektima i tačnije u svom poslovnom prostotu.
Tako će doći i ovaj primer, da će se doneti odluka u Skupštini grada Beograda, po kojoj će ovlašćeno lice isključivo moći da bude možda načelnik finansija za grad Beograd ili načelnik finansija za jedinicu skupštine gradske opštine, ne jedinicu lokalne samouprave.
Onda će gradonačelnik ili predsednik opštine poštovati tu odluku u onoj meri koliko to ide u prilog pojedincu, a u onoj meri ukoliko to ne ide u prilog pojedincu, ako je to u prilog nekom stranačkom kolegi ili nekom ko je napravio poprilično veliki dug, onda će mogućnost odlaganja dati lično gradonačelnik ili predsednik opštine.
Tu pravimo selekciju - da li će biti nešto doneto kroz odluku i poštovano na najbolji način i da li će nešto biti doneto kroz odluku i poštovano na selektivan način? Dakle, ovima amandmanom mi predviđamo da ne bude selekcije, da predsednik opštine, da gradonačelnik budu striktno odgovorni za odlaganje duga bilo kog poreskog obveznika.
Ukoliko za to bude odgovorno nadležno zaposleno lice ili načelnik odeljenja koji će ostati u službi i lokalne samouprave, i skupštine jedinice i skupštine opštine jedinice lokalne samouprave, on neće imati odgovornost bilo koju drugu, sem povredu rada i zloupotrebu službenog položaja.
Kada predsednik opštine ili gradonačelnik napravi zloupotrebu službenog položaja, teško je utvrditi i kazniti tu odgovornost, a kada zaposleno lice kao načelnik odeljenja ili načelnik odeljenja na nivou grada napravi propust bilo koje vrste, onda odgovornost od tog gradonačelnika i predsednika opštine odmah sledi.
Dakle, da ne bi bili na udaru zaposleni ni u jedinicama lokalnih samouprava, ni u jedinicama skupština gradskih opština u gradu Beogradu, odgovornost mora snosi lično gradonačelnik i predsednik opštine, da ne bi bilo ono – ajde vi to ispeglajte, ne znam idite kod načelnika pa vidite, pa ako vam on to odobri, ako je dobro doručkovao biće kako treba, ako nije dobro doručkovao neće biti.
A onda će neko doći kod predsednika opštine i reći - načelnik nije dobro doručkovao, predsednik opštine će da preinači odluku načelnika i on će da ispadne sjajan i bajan, a načelnik odeljenja rogat i ovakav i onakav zato što nije hteo da izađe u susret poreskom obvezniku čiji je dug poprilično velik.
Moram da vam kažem i to da mnogo znači kada odete u elektrodistribuciju i odlože vam na rate da platite dug koji ste napravili. To mnogo znači, ali za to je lično odgovorno lice koje donosi odluku, piše izveštaj zbog čega je to odobrilo.
Dakle, ako budemo dali ulogu drugim licima da se bave ovim stvarima oko poreskih obveznika kojih i nema puno, ako uzmemo da su i jedinice lokalnih samouprava uzele da skupljaju pare samo od otkupa stanova, kredita i svega ostalog, poreza na promet, a da sva administracija i sve ostalo što se dešava, barem u gradu Beogradu, ide u budžet grada Beograda, a ne opštine, onda vam je jasno da je ovaj naš amandman potpuno u pravu.
Ono što u ovom obrazloženju stoji, predlaže se da organ jedinice lokalne samouprave nadležan za odlučivanje po zahtevu za odlaganje plaćanja poreskog duga po osnovu izvornih prihoda, a ovde izvorne prihode ubira grad, ne jedinica skupštine gradske opštine, lokalne samouprave, a lokalna samouprava je grad Beograd, ne gradska opština, na koji način se daje doprinos fiskalnoj decentralizaciji.
Ako u gradu Beogradu, recimo, opština Savski venac je najveća matična kuća na Balkanu, ima tri porodilišta, ima krug bolnica u kojima se vade izvodi iz matične knjige preminulih i iz matične knjige rođenih, ako opština iz svog budžeta plaća ljude da rade te izvode i ljude da vode kompletnu evidenciju o tome ko je rođen u ove tri bolnice, a sav prihod od poreza i taksi na taj njihov rad ide skupštini grada, a ne ide opštini, onda to nije fiskalna decentralizacija.
Vi ste ovde naveli, u obrazloženju ovog amandmana, da je to poboljšanje fiskalne decentralizacije. Zemljište je oduzeto opštinama i opštine više nemaju pravo da rukovode ni zemljištem u gradu Beogradu. U gradu Beogradu je najgora moguća centralizacija napravljena, sve se svodi na gradonačelnika i na njegova ovlašćenja, njegove odluke.
Tako i ovo. Ako će gradonačelnik da ima ovlašćenja, onda neka ima i odgovornost, a ne gradonačelnik da ima ovlašćenja, a odgovornost da snose neka druga zaposlena lica u jedinicama lokalnih samouprava ili u skupštinama gradskih opština.
Dakle, gospođo ministre, mislim da sam pokušao da na najbolji mogući način objasnim koja je paralela, prvo, u Zakonu o lokalnoj samoupravi, između skupština gradskih opština i jedinica lokalnih samouprava, što se navodi u ovom zakonu i, drugo, koje ovlašćenje može da zloupotrebi gradonačelnik ili predsednik opštine, a kakvu odgovornost može da ima.
To je primer da se fiskalna decentralizacija rešava ovim problemom više nego nelogično. Dao sam vam čak i navode koje možete slobodno proveriti i videćete da nijedna skupština gradske opštine u Beogradu nema svoje izvore prihoda, jer sve što zaradi odlazi u budžet grada, a budžet grada isključivo ima pravo da koristi gradonačelnik.