Dame i gospodo, amandmanom na član 7. tačke 4. tražim da se dopišu reči – bokeljske i da se briše reč Hrvatskoj. Po zakonskom predlogu ostaje jezička formulacija, pripadaju srpskoj kulturi. Dakle, dubrovačko kulturno stvaralaštvo pripada srpskoj kulturi.
U obrazloženju sam naveo da su bokeljska i dubrovačka književnost nerazdvojno povezane zbog srodnog tematskog književnog stvaralaštva Srba pravoslavnih i Srba rimokatolika Boke i Dubrovnika i povezanog selilačkog boravka jednih i drugih na tim prostorima.
Dakle, kulturno u potpunosti isprepleteno jedinstveno područje. Sve se to ogleda u jedinstvenoj arhivskoj dokumentaciji koja se čuva s jedne strane u Boki Kotorskoj u Kotoru i Herceg Novom i u samom Dubrovniku. S druge strane, hrvatstvo u Dubrovniku počinje se stvarati tek u drugoj polovini 19 i početkom 20 veka, pa izdanja dubrovačke književnosti zaključno sa 1867. nikako se ne mogu povezati sa hrvatskom kulturom. U obrazloženju Vladinom stoji da se amandman ne prihvata zato što izdanja iz člana 7. stav 2. tačka 1) Predloga zakona ne pripadaju samo srpskoj kulturi.
S druge strane hrvatstvo se u Dubrovniku počinje stvarati tek u drugoj polovini 19 i početkom 20 veka, pa izdanja dubrovačke književnosti zaključno sa 1867. Dakle, nikako se ne mogu povezati sa hrvatskom kulturom. Prema austrijskom popisu stanovništva iz 1850. godine u Dalmaciji, pa tako i u Dubrovniku nema ni pomena hrvatskog imena. Samo se ističu Srbi rimokatolici i Srbi pravoslavni i nekoliko hiljada Latina tj. budućih Talijana.
Da podsetim, u osnovi ideologije srpskog nacionalizma SRS je nacionalno iznad verskog, pošto su verske deobe kroz istoriju samo delile i time smanjivale broj pripadnika srpskog naroda. Srpski narod je stariji od perioda verskog hrišćanskog pokrštavanja tokom 19 veka, pa postoji predhrišansko pagansko prastaro srpstvo.
Moja diskusija nije nikakav politički predizborni marketing nas pripadnika SRS. Sve što govorim i što sam govorio u načelnoj raspravi o rasprostiranju srpskog naroda od juga i na zapadu do severa Istre i Slovenačkih međa i naučni marketing, naučna podloga srpskog nacionalizma postoji egzaktno iz više izvora i ozbiljne literature utvrđena granica zapadno istorijsko rasprostranjenih Srba pravoslavnih i rimo-katolika.
U načelnoj raspravi sam istakao da srpske stare i retke knjige obuhvataju prostor od juga Dalmacije do mornarskog primorja Istre i do slovenačkog etičkog prostora. U svojoj knjizi Srbi i rimo-katolici tzv. hrvati u izdanju SRS, egzaktno sam istražio, konsultujući austrijski popis stanovništva iz 1850. godine, da zapadne srpske istorijske etnološke međe, idu linijom simbolično. Severna Istra, gradić Peroj, srpske Moravice, gorski Kotar, pa prema Žumberdu. Prema tom popisu Istre i Kvarnerskim otocima živelo je precizno 134555 Srba, rimo-katoličke i Srba od pravoslavne vere, oko 60 hiljada Latina, budućih Talijana i oko 30 hiljada Slovenaca. O Hrvatima i hrvastvu nema ni pomena. Još uvek su Srbi rimo-katolici, nisu počeli nositi hrvatsko ime, ali međutim odrednici Istra u Krležinoj enciklopediji Jugoslavije piše da su u Istri živeli Slovenci, Talijani, Hrvati i tu se pominje ovaj broj Srba iz 1850. godine 134555 Hrvata. Dakle, srpsko ime je jednostavno zamenjeno sa valjda modernijim imenom Hrvati.
Pomenutu etnološku, zapadnu srpsku granicu koju sam naveo u svojoj knjizi, povukao je daleke,1873. godine, Kosta Atanasković Šumenković u svojoj istorijsko, etnografskoj, geografskoj mapi Srba i srpskih zemalja koja je rađena prema istraživanju istoričara Miloša Milojevića, koji nažalost, inače anatemisan u srpskoj nauci. Prethodno je Vuk Karadžić 1846. godine u Beču objavio svoj čuveni za Istoriju i jezike običaje Srba sva tri zakona, a to je zakon rimskog, turskog i pravoslavnog. U Vukovom čuvenom radu Srbi svi i svuda, napisan 1836. godine utvrđeno je da su Srbi svi oni koji govore pa bili oni u Žumbertu ili Vranju, štokavskim narečjem. Po Vuku naziv Sloveni nije bio adekvatan jer se radilo o Srbima koji su tražili da se konkretno tako i ne zovu.
Malo je poznato široj javnosti da je pre Vuka, standardizaciju srpskog jezika započeo književnik i lingvista iz Srpske Krajine Sava Mrkalj, rođen 1773. godine u Sjeničarku kod Karlovca na Kordunu, a umro je u Beču. Kopitar i Vuk su ga vrlo cenili zbog njegovog stava debelog JERA u kome je na osnovu pravila "piši kao što govoriš" i sa onoliko slova koliko je u jeziku glasova, reformisao ondašnju srpsku azbuku i predložio novu, koju je Vuk uzeo za osnov svoje azbuke. Započeo je i pisanje gramatike i jeziko pretres.
Na etnografskoj i filološkoj i lingvističkoj liniji Mrkalja, Vuka, Milojevića i Koste Atanaskovića bio je čuveni lingvista Aleksandar Belić, naročito sa svojom knjigom "Dijalektološka karta srpskog jezika" objavljena na ruskom jeziku u Sankt Petersburgu 1905. godine i koja je preporučena za štampanje od imperatorske Akademije nauka ruske u septembru 1905. godine. U svojoj knjizi o dijalektima srpskoj jezika Belić je priložio geografsku dijalektološku kartu srpkog jezika po kojoj je srpski jezik prostorno dopirao do pomenute linije, zapadno od srpskog prostiranja tj. linije severna Istra, Gorski Kotar, Žumberak.
Uvaženi filolog Belić ublažio je kasnije svoje učenje o srpskim dijalektima u Jugoslovenskoj fazi monarhističkog bratstva i jedinstva posle stvaranja Kraljevine Jugoslavije zbog naučnog opstanka i potrebe državne da se stvar hipoteza o jugoslovenstvu kao spoju tri stara naroda, Srbi, Hrvati i Slovenci.
Dakle, u Kraljevini Jugoslaviji bio je pod određenim ideološkim i političkim pritiskom, pa je u tom periodu tridesetih godina počeo govoriti o srpsko-hrvatskom jeziku. Dakle, više ozbiljnih, naučnih izvora dolazi do istih zaključaka, do iste geografske linije rasprostiranja srpskog jezika, srpskih dijalekata, srpske ćirilice i srpske glagoljice i pa tako srpske retke knjige. Opšti srpski jezik Velić je, da istaknem, delio na štokavski, čajkavski dijalekat, koji je dalje delio na ikavski i ekavski i jekavski izgovor. Kao srpsku odrednicu je odredio čakovsko-ikavsku varijantu i štokvasku-ikavsku varijantu izgovora. Poznato je da je kasnije od mnogih autora čakavština odbačena od Srba i pripojena jedino hrvatskom kulturnom prostoru.
Dakle, ovo je obrazloženje mog amandmana i naročito stava Vlade da u ovom predlogu zakona, da dubrovačka kultura ne pripada samo srpskoj kulturi već i hrvatskoj kulturi. Hvala.

Dame i gospodo narodni poslanici, u članu 8. stav 2. tražio sam da se posle reči: "staroslovenskom jeziku" dodaju i reči: "ćirilskom pismu", a posle "jezičkih redakcija" dodaju reči: "glagoljica i bosančica". U obrazloženju vladinom navedeno je da se amandman ne prihvata zato što su u Predlogu zakona već obuhvaćeni navodi iz amandmana. To nama nije jasno da li su, ali bitno je da u Predlogu zakona u ovom članu oni uopšte nisu istaknuti, ove dve redakcije srpskog jezika i srpskog pisma. U obrazloženju ovog amandmana naveo sam da ovaj zakonski predlog treba da obezbedi zaštitu srpske glagoljice i bosančice od neutemeljenog neistorijskog prisvajanja od nacije Hrvata u Hrvatskoj i Bošnjaka u BiH. Poznato je da je glagoljica već odavno prisvojena od Hrvata, iako je lingvista Belić pisao o glagoljici kao o srpskom dijalektu. Za ovu priliku sam doneo jednu retku i staru knjigu, to je "Dijalektološka karta srpskog jezika" od Belića, u kojoj on upravo ističe srpske dijalekte i naročito ističe kao srpski dijalekat istarsku i primorsku glagoljicu, odnosno čakavštinu. Hvala.

Ovim amandmanom tražio sam da se u članu 30 dodaje novi stav 2. koji glasi – restituciju starih i retkih knjiga iz inostranstva vrši nadležni državni organ. U obrazloženju sam istakao da zbog drastičnoj smanjenja srpskog istorijskog prostora tokom 19. i 20. veka je neophodno da državni organi iz novog rastućeg inostranstva rade na povraćaju srpske stare i retke knjige u matičnu državu srpskog naroda. Pre svega, Republika Srbija treba da restituiše stare i retke knjige iz okupirane Republike Srpske Krajine, koja je, kao i sve nove države na prostoru bivše SFRJ, koje su nastale na temeljima nasilno razbijene Jugoslavije, koja je nastala na pravu naroda na samoopredeljenje do otcepljenja, koje je izglasano sa preko 95% glasova
Ne treba zaboraviti da je Republika Srbija vraćala Republici Hrvatskoj razne srpske freske, umetnine Srpske pravoslavne crkve sa teritorije Republike Srpske Krajine, pa su čak vraćeni i konji lipicaneri, valjda pretpostavljajući novi uzurpatorski teritorijalni hrvatski poredak teritorijalnoj i duhovnoj jedinstvenosti srpskih pravoslavnih eparhija.
Srpski istorijski i etnički prostor ujedno je i kulturno-istorijski prostor rasprostiranja stare i retke knjige. To je prostor koji mora da kontrolišu kulturno-naučne institucije srpske države kao svoju neotuđivu materijalnu i nematerijalnu baštinu.
Podsetiću da su se Srbi kroz istoriju pojavljivali kao multikonfesionalna nacija, pa treba voditi računa i o staroj i retkoj knjizi Srba rimo-katolika, Srba islamske vere. Gospodin ministar je ovih dana bio u Vatikanu i otvorio izložbu fresaka, što je za svaku pohvalu. Međutim, zbog poboljšanja odnosa sa Vatikanom, trebalo bi zahtevati od Svete stolice da pomogne Srbiji kod zaštite stare i retke srpsko-katoličke knjige. U hrvatskom Papinskom zavodu Svetog Jeronima, koji je do 1971. godine nosio naziv Ilirski zavod Svetog Jeronima, što je kroz istorijsku retrospektivu označavalo srpski ili slavenski.
Treba insistirati kod Vatikana na činjenici da su stare rimokatoličke knjige sa prostora zapadnog Balkana i srpske knjige, srpskih autora, kakvi su bili, na primer, Isusovac - Ruđer Bošković, Đivo – Ivo Gundulić, Jurak Križanić, knjige raznih teoloških pisaca i druge.
Ovom prilikom bih postavio pitanje starih i retkih knjiga lužičkih Srba, Srba luteranske, rimokatoličke i pravoslavne vere. Nedavno je u Institutu za savremenu istoriju boravio gospodin Živović, Srbin adventističke vere iz Nemačke, koji mi je skrenuo pažnju na problem starih i retkih knjiga lužičkih Srba.
Dakle, vezano za moj amandman sugerišem da se stare knjige pokušaju vratiti restitucijom, a one koje su u posedu, vlasništvu drugih država, da se štite i da se javnost upozna bar sa njihovim srpskim poreklom. Hvala.

Amandmanom tražim da se u članu 4. posle stava 3. doda novi stav 4. koji glasi: "Zbog izuzetnog naučnog i kulturnog značaja Univerzitetskoj biblioteci u Beogradu dostavlja se obavezan primerak".
U obrazloženju na amandman naveo sam da je Univerzitetska biblioteka u Beogradu biblioteka sjajne istorijske, naučne tradicije i velikog značaja iz perioda Kraljevine Jugoslavije. Međutim, u ovom predlogu zakona se ona nigde ne pominje.
Naime, u Kraljevini Jugoslaviji najznačajnije biblioteke su bile Narodna biblioteka u Beogradu, Sveučilišna biblioteka u Zagrebu i Univerzitetska biblioteka u Beogradu. Zato smatram da Univerzitetskoj biblioteci, njenim isticanjem u Predlogu zakona, dajemo značaj koji ona treba da ima u postojećoj mreži bibliotečkih ustanova.
Međutim, u obrazloženju Vlade stoji da se amandman ne prihvata zato što Univerzitetska biblioteka u Beogradu nije nacionalna biblioteka i ne može biti zbog toga depozitna.
Malo čudno objašnjenje, ali bi samim isticanjem u zakonu trebalo toj biblioteci dati mnogo veći značaj u nacionalnom smislu nego što ga ona ima.
Ovom prilikom skrenuo bih pažnju da je od vojvođanskog autonomizma ugrožena i čuvena biblioteka Matice srpske, koja je osnovana davne 1832. godine, posle će ovim predlogom zakonom biti sve samostalnija i separatnija u jedinstvenoj mreži biblioteka Srbije na čelu sa Narodnom bibliotekom u Beogradu.
Bojim se da će biblioteka koja je štitila bogato knjiško nasleđe prečanskih austro-mađarskih Srba preimenovati i postati narodna biblioteka buduće države Vojvodine.
Ne treba zaboraviti da je Matica srpska stcište stare i retke knjige i da predstavlja neotuđivi fond kulturne baštine srpskog naroda.
Čuveno je rukopisno odeljenje, nad kojim poslednjih godina budno bdi vredni upravnik Stanojević.
Dakle, politička tendencija odredbama ovog omalenog zakona o obaveznom primerku je, po meni, vrlo prisutna.
Pojedinim odredbama razvija se jedinstveni bibliotečki sistem mreža Srbije. Može se pretpostaviti da će odredbe ovog zakona, ako se ne izmene, sve više dovoditi do autonomizma u samom bibliotekarstvu.
Biblioteke, kao i države, povezuju se na evropskom nivou ali će se sve više razdvajati na institucionalnom nivou Republike Srbije i to vojovđanskim autonomizmom i šiptarskim separatizmom. Zahvaljujem.

Gospodine ministre, dame i gospodo narodni poslanici, vi kao iskusni izdavač, strastveni bibliofil, ljubitelj knjige, po meni potpuno kompetentna ličnost za promovisanje zakonskih predloga koje danas razmatramo. Zato smatram da su vam principi pronalaženja restitucije, čuvanja stare i retke knjige, održanja bibliotekačke struke u prvom planu i da ćete srpsku knjigu, srpsko bibliotekarstvo, odnosno, struku braniti pred evropskim, građanskim, ultimativnim zahtevanjima.
Kod Predloga zakona o staroj i retkoj bibliotečkoj građi, prvo što mi smeta je sam naziv zakona odnosno termin bibliotečka građa, kao da se radi o nekakvom graditeljskom materijalu, tesarskom ili nekom drugom. Uzima se neprimereni termin, koji je ustaljen u arhivskoj struci i nažalost istorijskoj struci, pa se često kaže arhivska građa. Po meni u arhivistici treba da se koristi termin dokument, arhivski fond, a ne arhivska građa. Koristi se i termin arhivski materijal koji je svakako prihvatljiviji od građevinskog pojma građa.
Gospodine ministre, predlažem da se naziv zakona jednostavno preimenuje u predlog zakona o staroj i retkoj knjizi, naziv koji pokriva suštinu zakona a to je njeno veličanstvo knjiga koja može biti štampanom, rukopisnom i u savremenim vremenima u elektronskom obliku. Kao varijantu naziva ovog predloga zakona predlažem i rešenje da se zakon nazove – zakon o staroj i retkoj knjizi i bibliotekačkom materijalu.
Dalje predlažem da se tuđice u zakonu svedu na što manju meru u cilju zaštite srpskog jezika, a time i stare srpske književnosti i istoriografije. Po meni, u zakonu nedostaju odredbe koje bi štitile stare i retke srpske knjige u inostranstvu, naročito na području bivših istorijskih srpskih zemalja. Ovaj predlog zakona nažalost pokriva samo prostor ove geopolitički osakaćene Republike Srbije, čak i bez KiM. Kako se smanjuje srpski istorijski narod i državni prostor, tako se smanjuje prostor zaštite stare i retke knjige i sve manje će biti posla za zaštitnike srpske materijalne kulturne baštine. Stara retka knjiga nastala je na prostorima od Trsta, Istre, Žumberka, nemačkog grada Zagreba, zapadne Slavonije koja se zvala Mala Vlaška ili Mala Srbija, istočne Slavonije, Srema, BiH, srpske Crne Gore, Boke, Dubrovnika, KiM, Albanije, uže Srbije itd.
Kod Srba su prvo nastali rukopisne knjige kakvo je npr. čuveno Miroslavljevo jevanđelje. Štampane knjige kod Srba su nastale sa pojavom prvih štamparija i to knjige verskog karaktera za crkvene potrebe. Posle Obodske štamparije Đurđa Crnojevića s kraja 15 veka. U 16 veku se osnivaju štamparije u Goraždu, Gračanici, Rujnu, Mileševu, Crkvi, Beogradu i Skadru, dok se u Veneciji pojavljuje nekoliko štamparija koje su štampali ćiriličke i glagoljaške knjige za srpski narod. Čuveni je bio i Podgoričanin Božidar Vuković i Simović, zatim Kotoranin Jeronim Zagurović.
Svi štampari su bili trgovci knjigom, a naročito srpski i dubrovački trgovci koji se pojavljuju kao štampari ćiriličkih izdanja, kao naprimer Trojan Buldović. Posle seobe Srba na području Habzburške monarhije u 17. i 18. veku srpske crkvene vlasti pokušavaju da osnuju srpsku štampariju. U opštoj nestašici srpskih knjiga bila je značajna aktivnost Rusije na štampanju srpskih crkvenih knjiga, naročito od vremena vladavine Petra Velikog i njegovih naslednika u 18. veku. Ruska knjiga doprla je do Soluna i Boke Kotorske, preplavila je Erdelj, Banat, Ugarsku. Pojavljuju se knjige srpskih štampara, na primer izdavača Dimitrija Teodula i sinovca mu Pane iz Venecije.
Austrijske vlasti zabranjivale su širenje ruske knjige među Srbima pa je navedena opšta cenzura za uvezene knjige, a i sama Austrija počela je podupirati štampanje i izdavanje ćiriličnih knjiga. Godine 1770. bečki štampar Jozef Kurcbeg dobio je 20-godišnju privilegiju da samo on u Habzburškoj monarhiji može štampati ćiriličke knjige. Kurcbeg štampariju 90-ih godina 18. veka preuzima Srbin Stevan Novaković, koji je izdao prve srpske knjige i novine. Za narode u Budimu se pojavljuje knjižar i izdavač Jozef Milovuk koji je oko 1830. godine izdao više knjiga značajnih srpskih pisaca.
Tih godina javljaju se drugi izdavači, kao npr. Damjan Stjepanović, Jovan Janković u Novom Sadu i Gavrilo Kovačević u Zemunu. Među pionire knjižarstva, odnosno bibliotekarska, kod Srba ubraja se Gligorije Vozarević koji se u Beču osposobio za knjigovezarstvo i štamparstvo, a 1827. godine u Beogradu je otvorio knjižarsko – knjigovezačku radnju, prvu na tlu današnje Republike Srbije. U vreme kada je 1832. godine u Beogradu počela sa radom prva štamparija Vozarević je kao knjigovezac imao mnogo posla.
Treba pomenuti svetli lik Miloša Vidakovića koji je u Pešti 1838. godine objavio gramatiku `srpsku, zatim istoriju sloveno – srpskog naroda objavljenu u Beogradu on je koristio Rajićeve istorijske ispise i drugo. Brojni su naslovi srpske stare i retke knjige, ali zbog nedostatka ne bih detaljno nabrajao.
Sada bi konkretno prešao na odredbe ovoga predloga zakona. Danas su vrlo izražene tendencije prisvajanja materijalne i nematerijalne kulturne baštine srpskog naroda, prisvajanje srpskog jezika i pisma od novostvorenih nacija Hrvata, Crnogoraca, Muslimana, Bošnjaka pa delom i od Makedonaca. Samim time prisvajaju se i srpske stare i retke knjige.
Nacionalne i verske institucije srpskog naroda zakonom su neprecizno terminološki navedene, da li pod pritiskom evropskog diktata kod pisanja zakona ili nečeg drugog. Tako na primer u amandmanu na član 6. predlažem da se poslednji stav 5. i jezički preformuliše, izmeni dopisivanjem reči "Srpska akademija nauka i umetnosti" umesto reči "Akademije nauke i umetnosti". Postojećom formulacijom u množini akademije nauka i umetnosti ništi se značaj osnovne srpske akademske institucije, priznaje neustavni legitimitet Vojvođanske akademije nauka i umetnosti i stvara legitimit za proglašenje novih akademija nauka i umetnosti, pa čak akademija nacionalnih manjina. Na primer pokretanje inicijative za obrazovanjem tzv. sandžačke akademije nauka i umetnosti.
Srpska pravoslavna crkva prema formulaciji iz člana 6. Predloga zakona od tradicionalne priznate crkve pretvara se u versku zajednicu, onako kako je formulisano u Predlogu zakona.
Na član 7. podneo sam više amandmana. Jednim amandmanom ističem da su srpska, bokeljska i dubrovačka književnost nerazdvojeno povezane zbog srodnog tematskog književnog stvaralaštva Srba pravoslavnih i Srba rimokatolika Boke i Dubrovnika. I povezanost selilačkog boravka jednih i drugih na tim prostorima, na primer Matija Ban, Medo Putcić, porodica Vojnović i drugi. Istim amandmanom SRS predlaže da se briše nacionalno pojam hrvatski koji ističe hrvatstvo Dubrovnika. Istorijska je činjenica da se hrvatsko u Dubrovniku počinje stvarati tek u drugoj polovini 19 i početkom 20 veka. Pa izdanja dubrovačke književnosti zaključno sa 1867. kako se navodi u Predlogu zakona nikako se ne može povezati sa hrvatskom kulturom.
Hoću da istaknem podatak da su Srbi Dubrovnika i Boke 1909. godine osnovali Maticu srpsku u Dubrovniku koja je objavila desetine knjiga, koje su danas prava retkost. Na žalost srpska država i srpske naučne i kulturne institucije nisu ni pomenule veliki jubilej 2009. godine, a kamo li da su organizovali prigodni naučni skup ili konferenciju. Međutim, grupa nas entuzijasta istoričara, istoričara književnosti na čelu sa Vladom Republike Srpske Krajine u egzilu, privatnom inicijativom smo ipak obeležili stogodišnjicu Matice srpske Dubrovačke 1. avgusta 1909. godine, pa potom u jesen izdali dva letopisa i dvadesetak reprint izdanja, do tada retkih knjiga. To je naš konkretan doprinos očuvanju stare i retke knjige, koja sada posle izdavanja reprint izdanja više nije retka.
Gospodine ministre, dobro da se u tački 6. člana 7. istaknuta cenzurisana i proskripovana izdanja kojih zbog nedomokratskih vladavinskih sistema na ovim prostorima ima mnogo. Ja bih ovom prilikom pomenuo zaboravljene i prokrigovane danas retke knjige književnika Dalmatinaca rimokatolika Đure Vilovića i Mike Bartulovića koji su anatemisani zbog svoje pripadnosti Ravnogorskom četničkom pokretu Draže Mihailović. Književnik Đuro Vilović je zaboravljen iako je bio jedan od najznačajnijih književnika perioda Kraljevine Jugoslavije, dobitnik mnogih nagrada za književnost, pa je čak i kod ozbiljnih čitalaca bio popularniji i od Miroslava Krleže. Inače, napisao sam četiri knjige o zaboravljenom i prokazanom Miki Bartuloviću, kod ontorariotskih knjiga postao je ponovo poznat kulturnoj javnosti. Taj broj knjiga govori da je on stvarno bio veliki stvaralac.
Još nešto o članu 7. Zakona o staroj i retkoj knjizi, koji je vrlo bitan za zaštitu knjige, knjiga koje se ne nalaze pod ingerencijom RS, a koje su po svom poreklu bile srpske. Akumulacija prve tačke člana 7. posledica je jezičkog pojmovnog haosa koji vlada u srpskoj klasičnoj filologiji, pa su formulacije u prvoj tački vrlo komplikovane i nejasne. Sad bih citirao taj deo zbog gledalaca. "Staru i retku bibliotečku građu čini tačka 1.", a ovde dva puta se navodi tačka jedan. Valjda bi pravi put trebalo, a to je tehnička stvar, umesto tačke 1. staviti "a". Ta tačka 1. glasi "rukopisne knjige na srpskom, slovenskom i srpskom jeziku, srpskoslovenskoj jezičkog perioda zaključno sa 18. vekom, kao i rukopisne knjige nastale do 1867. na srpsko slovenskom, ruskoslovenskom u srpskoj upotrebi, slavenskom i srpskom narodnom jeziku" Stvarno ove formulacije su po meni komplikovane, kompleksne i dosta nejasne, maltene treba prevodilac za ove silne pojmove srpskog, slovenskog i slovenosrpskog itd.
Staroslovenski jezik je ustvari starosrpski jezik, dok su jezičke varijante tzv. crkvenoslovenskog ili rusko crkveno srpskog nametanje tadašnjim intelektualcima i visokom društvu, do pojave Vukovog standardiziranog narodnog jezika i pravopisa. Sve u svemu, radi se o starosrpskom jeziku i ćiriličnom pismu Srba tri vere. Latinica je kasnije nametnuta Srbima rimokatolicima i muslimanske vere. Podneo sam i amandman da se i posle tačke 4. dopiše nova tačka 4a koja glasi "štite se i znanja dalmatinske, primorske, istarske književnosti koja pripadaju srpskoj kulturi zaključno sa 1867. godinom". Obrazloženje – zbog srpskog istorijskog trajanja na teritoriji Istre i Dalmacije, pominju se Srbi pravoslavni i Srbi rimokatolici i Uskoci i Bunjevci i Vlasi, zato treba voditi brigu o staroj srpskoj rukopisnoj zaostavštini pisanoj srpski staroslovenskim pismom u formi glagoljice, koji u potpunosti svojataju hrvatski istoričari i istoričari književnosti.
Malo da se osvrnem i na hronološke odrednice i periodizaciju vezanu za staru i retku knjigu. Članovi 7. i 8. su istorijski članovi zbog pominjanja raznih hronoloških odredbi. U zakonu se u više navrata pominje 1867. godina, a pri tom se u obrazloženju zakona nigde ne objašnjava budućim korisnicima zbog čega je ta godina istorijska bibliotečka prekretnica. Istoričar bi pomislio da je to godina donošenja austrougarske nagodbe ili oslobođenje Srbije od Turaka predajom nekolicine gradova u srpske ruke. Međutim, nije na odmet pomenuti zbog gledalaca, da je u zakonu pominjana donja granica za adaptiranje retke knjige godina 1867. prihvaćena prema srpskoj bibliografiji za noviju književnost Stojana Novakovića, s obzirom da je te godine u Kneževini Srbiji ukinuta zabrana upotrebe Vukovog pisma i pravopisa u školama i državnoj administraciji.
U Predlogu zakona se pominju i narodski rečeno - okrugle godine, 1700, 1800. godina, kraj 18. veka.
Međutim, u obrazloženju zakona nije istaknuto zbog čega je takva periodizacija.
Mi smo podneli amandman na član 8. tako da u tački 1) posle reči: "staroslovenskom jeziku" dodali smo reči: "i ćirilskom pismu", da bude preciznije i posle reči: "jezičkih redakcija" dodali smo u zagradi "glagoljica bosančica".
Ovaj zakonski predlog treba da obezbedi pogotovo formulaciju ovog člana zaštitu i srpske glagoljice i bosančice od neutemeljenog neistorijskog prisvajanja nacije Hrvata u Hrvatskoj, Bošnjaka i BiH.
Srpska država ne treba da odbacuje ni stare i retke knjige pisane latinicom, jer su to knjiga Srba rimokatoličke vere koji pripadaju Korpusu srpskog naroda.
Treba istaći da latinica nije samo današnja hrvatska latinica, već da je ona srpska zbog Vukove ortografije i onih pet latinskih slova č, ć, đ, dž, ž, itd.
Amandmanom smo dalje predložili da se pominjanje AP, odnosno jedinice lokalne samouprave stavi u množinu znači – autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave. Postojećim jezičkim oblikom briše se AP KiM iz kulturnog prostora Republike Srbije.
Jednim amandmanom istakli smo obavezu RS da se brine o doslednoj primeni međunarodnih konvencija o zaštiti materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa u regionima i u inostranstvu.
Poznato je da se u praksi preko UNESKO-a krše konvencije o zaštiti kulturnog srpskog nasleđa, prisvajanjem srpskog materijalnog i nematerijalnog nasleđa, pa je neophodno da država preko ovakve odredbe na zakonit način spreči agresivno otimanje srpskog i kulturnog blaga primeri prisvajanja, dakle, srpskog kulturnog blaga u Hrvatskoj, na KiM, svedoci smo od otimanja nematerijalne kulture ojkana, starog krajiškog pevačkog oblika.
Dalje, pored Narodne biblioteke, u Beogradu i biblioteke Matice Srpske, u zakonu se nigde osim u obrazloženju ne pominje Narodna i Univerzitetska biblioteka KiM u Prištini, ona je prosto zaboravljena.
Stara i retka srpska knjiga na KiM, time je prepuštena brizi "Šiptara" i time nestaje i jedinstveni kulturni prostor Republike Srbije.
Da zaključim i istaknem da je stara i retka knjiga, kako ćirilska, glagoljska, pisana bosančicom pa i ona latinska na prostoru zapadnog Balkana svojstvena je uglavnom Srbima, pravoslavne i rimokatoličke vere, pa zbog te činjenice srpska država treba da se bori za pronalaženje, restituciju čuvanje starih i retkih izdanja koja su prisvojena i otuđena od Srba, od nacija stvaranih u 19. i 20. veku, i potom stvorenih država posle nasilnog razbijanja Jugoslavije 1991.-1995. godine.
Tokom postojanja monarhističke i republikanske Jugoslavije, zbog jugoslovenskog bratstva i jedinstva, falsifikovane su istorijske činjenice vezane za naciju i jezik, pa se često sve ono što je srpsko kulturno i istorijsko nasleđe pripisivano tzv. jugoslovenskim narodima, koji su se s vremenom množili.
Na samom kraju, bih istakao jedno izdanje Narodne biblioteke iz 1973. godine, čiji je naslov "Posledica komunističkog, političkog, kulturnog diktata", dok sami tok sadržaja knjige odudara od jugoslovenskog naslova, jer su u toj knjizi uglavnom pomenute srpske stare retke knjige, pošto drugih kako sam već ranije istakao nije ni bilo u većem broju.
Knjiga u čijoj redakciji je bio i čuveni klasični filolog Dimitrije Bogdanović, koji se sigurno sa ovakvim naslovom nikako nije slagao, ali morao se složiti zbog političkog pritiska, a ta knjiga nosi naslov "Katalog knjiga na jezicima jugoslovenskih naroda 1519. – 1867."dakle, ova odrednica donjeg datuma.
Knjiga je stvarno vredna, katalog stare i retke knjige, koja je bila u Narodnoj biblioteci pre Prvog i Drugog svetskog rata, ali je u masi uništena, nakon, naročito tokom bombardovanja Beograd, 6. aprila.
(Predsedavajuća: Dvadeset minuta.)
Jel ja mogu od vremena?
(Predsedavajuća: Ne možete, narodni poslaniče od vremena poslaničke grupe.
Molim vas da se podsetite odredbe Poslovnika u toku sednice. Zahvaljujem.)

Dame i gospodo, gospodine ministre, da nastavim o Zakonu o staroj i retkoj knjizi. Podsetio bih vas još jednom da postoje međunarodne konvencije o zaštiti materijalnih i nematerijalnih kulturnih baština. Bitna baština je jezik koji nema granica. Vi ste ovde pomenuli da će ove novostvorene države između sebe rešavati pitanje koja baština kojoj državi pripada. Tako i po pitanju knjiga.
Da li se vi ministre slažete sa falsifikatom da je Petar Preradović, hrvatski pisac, a rođen od majke Pelagije i oca Jovana, srpskim priznanjem stara i retka Preradovićeva knjiga postala je prosto baština hrvatskog naroda. Brojni su Srbi i brojni su i Srbi rimokatolici književnici. Koja je nacija Hrvata prisvojila? Podsećam na ovu vašu kratku polemiku koju ste imali sa mnom. Znači, samim time i srpske retke knjige od Ivana Gundulića, Matije Bana, Cara, Ive Vojnovića postaju hrvatska kulturna baština.
Sa druge strane, revizija istorije nije izvršena pa su moguće sporne istorijske hipoteze u ovom zakonu, koje su naročito izražene u članovima 6, 7. i 8. O tome sam prethodno dosta govorio. Ukoliko bi se prihvatili amandmani na Zakon o staroj i retkoj knjizi, mi iz SRS podržali bi ovaj predlog zakona koji bi bio garant brige države Srbije o svom prastarom kulturnom knjiškom nasleđu, koje nažalost danas prisvojeno od mnogih nacija usled negativnog jugoslovenskog političkog, ideološkog i verskog konteksta u kome je živeo srpski narod.
Sada bih nešto rekao o Zakonu o bibliotekama. U Kraljevini Srbiji, Kraljevini Jugoslaviji, bibliotečka delatnost uopšte nije bila zakonski uređena. Donošena su podzakonska akta, naredbe, pravilnici i pravila bez postojanja osnovnog bibliotečkog zakona. U Kraljevini Jugoslaviji, na primer, pominju se pravilo polaganja državnog ispita za činovnike u bibliotekama na nivou Kraljevine Jugoslavije. Tu se pominje samo najvažnije biblioteke, Narodna biblioteka u Beogradu, Sveučilišna biblioteka u Zagrebu i Univerzitetska biblioteka u Beogradu. Nažalost, kako sam i ranije rekao u ovom Predlogu zakona Univerzitetska biblioteka u Beogradu se uopšte ne pominje, iako bi po svom značaju morala stajati u ravni sa Narodnom bibliotekom i Bibliotekom Matice Srpske u Novom Sadu.
U socijalističkoj Jugoslaviji nije dugo donesen zakon o bibliotekama. U FNRJ prvi zakon o bibliotekama u socijalističkoj Jugoslaviji donesen je tek 10. novembra 1960. godine, a danas još uvek se nalazi Zakon o bibliotečkoj delatnosti 1994. godine. Svestan sam činjenice da srpsko bibliotekarstvo mora pratiti tehnološke, informativne inovacije, odnosno biti usklađeno sa evropskim bibliotečkim sistemom. Ono i do sad, koliko mi je poznato, bilo je usklađeno sa osnovnim informacionim evropskim bibliotečkim sistemima, bibliotečkim standardima, zbog bolje komunikacije, odnosno jednostavno rečeno zbog bržeg pronalaženja odgovarajućeg bibliotečkog materijala za korisnike. U obrazloženju zakonskog Predloga o bibliotečko informativnoj delatnosti, ističe se da će se donošenjem ovog zakona poboljšati i unaprediti postojeći normativni okvir bibliotečke delatnosti i omogućiti razvoj bibliotečke informacione delatnosti, napredak biblioteka u stručnom smislu, kao i zaštite sigurnosti biblioteka u institucionalnom smislu. S razlogom se ističe da je neposredan povod za donošenje ovog novog zakona težnja da se postojeća normativna rešenja o bibliotečko informacionoj delatnosti usaglase sa međunarodnim, odnosno evropskim standardima, a posebno sa ovim informativnim okruženjem i primenom novih tehnologija i revitalizacija u bibliotečkoj delatnosti.
Mi iz SRS sa našim amandmanima naročito onim vezanim za nacionalnu i državotvornu ulogu biblioteka nastojimo da pored modernizacijskih procesa u bibliotekarstvu da očuvamo i tradicionalnu ulogu biblioteka. Mi smo svojim amandmanima predložili promenu naziva Predloga zakona u zakon o bibliotekama (knjižicama). Stari srpski jezički naziv "knjižica" ističemo svrhu afirmacije starog srpskog govora, odnosno starog srpskoj rečnika od navali raznih tuđica. Ako je već obnovljena srpska državnost, srpsko državno znamenje, neophodno je obnavljati i jezik i oslobađanje od stranih reči i uvoditi istorijske srpske termine koje su nam preostale koje su nam preotele nove nacije iz bivše Jugoslavije. Reči "informativna delatnost" u nazivu ovog zakona su u potpunosti suvišne. Po samoj svojoj suštini u instituciji biblioteke pohranjen obilje naučnih i kulturnih informacija i reči "informativna delatnost" po meni ne treba posebno isticati.
U ovom zakonu, kao i u Zakonu o retkoj knjizi, izbirisana je AP Kosovo i Metohija i njena Pokrajinska Narodna i Univerzitetska biblioteka Kosova i Metohije, opet u vezi sa tim, mi iz SRS podneli smo amandmane koji bi, ako se usvoje, ispravili taj nedostatak, jer se postojećom jezičkom formulacijom i formom zakona brišu AP Kosovo i Metohija iz kulturnog prostora RS.
Amandmanom na član 5. istakli smo nacionalnu i državnu komponentu koja nedostaje u ovom zakonu. Amandmanom na član 28. ubacili smo u zakon Univerzitetsku biblioteku u Beogradu, a o tome je već kolega Moma Marković govorio da se ona uopšte ne pominje u ovom zakonu. Potom smo podneli amandman na naslov poglavlja 8. sa predlogom da se posle reči "Matice Srpske" dopuni naslov rečima " i Narodna i Univerzitetska biblioteka Kosova i Metohije". Dalje, posle člana 35. amandmanom smo ubacili novi član 35a pod naslovom "Narodne i Univerzitetske biblioteke Kosova i Metohije " u skladu sa prethodnim članovima koji govore o zadacima Narodne biblioteke u Beogradu i zadacima Biblioteke Matice Srpske u Novom Sadu.
S druge strane, pozdravljam odluku da se Predlog zakona u obaveznom primerku publikacije stavi na dnevni red zbog poštovanja odredbi Zakona o kulturnim dobrima. U praksi se ta odredba često kršila zbog nedostavljanja obaveznog primerka nadležnim bibliotekama, odnosno Narodnoj biblioteci i Biblioteci Matice Srpske. Amandmanima SRS protegnuli smo obavezu dostavljanja obaveznog primerka Narodnoj i Univerzitetskoj biblioteci Kosova i Metohije i Biblioteci Matice Srpske. Narodna biblioteka Srbije Zakonom o obaveznom primerku, izgubila je poziciju centralne biblioteke RS koju ima po Zakonu o kulturnim dobrima RS, koji je sad u pravnoj koliziji sa ovim predlogom zakona. Sad Biblioteka Matice Srpske samostalno odlučuje o obaveznom primerku. Da li ovo vodi u autonomizam i u oblasti bibliotekarstva? Možda će sa vremenom Biblioteka Matice Srpske prerasti u biblioteku Vojvodine. Podneli smo još amandmana upravo vezano za Univerzitetsku biblioteku. To bi bilo otprilike to.
Kad sam već pomenuo Zakon o kulturnim dobrima, vaš prethodnik, ministar Nebojša Bradić obećao je da će Vlada pripremiti predlog zakona o arhivima, a vi ste već odgovorili da je u pripremi taj vrlo važan zakon. Ja sam godinama radio arhivu, 11 godina. Prošao sam sve faze, pa bi bilo vrlo potrebno da se taj zakon što pre donese. Upravo me kolege arhivisti pitaju, kada ćete doneti taj vrlo važan zakon, da se konačno i ta oblast pravno odvoji, kako to zahtevaju propisi arhivske struke. Hvala. Zahvaljujem.

Kolege poslanici, gospođo ministar, osnovne etnološke kategorije kod popisa stanovništva su nacija, jezik i vera. Međutim, po mom mišljenju, država Srbija slabo vodi računa o navedenim etnološkim znamenjima. Dakle, evidentna je statistička ugroženost srpstva u današnjim uslovima, koju projicira ova, u svom većinskom delu anacionalna, koalicija.
Zbog svega navedenog pitam se u kojoj će meri biti realni statistički pokazatelji, odnosno kategorije nacionalnog, verskog i jezičkog u Srbiji?
Gde je danas istorijska srpska osnova? Od 1945. godine do danas proizvedene su nove nacije: crnogorska, makedonska i muslimansko-bošnjačka. Promovisani su novi jezici, oteti od srpskog: hrvatski, bošnjački, pa na kraju i crnogorski. Stvaraju se nove vere: makedonska pravoslavna crkva, crnogorska pravoslavna crkva, moguće i vojvođanska protestantska crkva, pa, na kraju krajeva, čujemo da se formira i hrvatska pravoslavna crkva.
Ova vlast, kao ni prethodne, nije se trudila da u dovoljnoj meri zaštiti prvenstveno srpski jezik. Jasno je da Republika Srbija ne brine o zaštiti srpskog jezika. U Skupštini je nedavno ratifikovana Konvencija o zaštiti kulturnih i nematerijalnih dobara, u koja na prvom mestu spada jezik.
Dakle, pasivnost i dodvoravanje srpskih vlasti okolnim novostvorenim državicama ogleda se u mnogim državnim i civilizacijskim segmentima, a naročito kroz pasivno i neodgovorno ponašanje prema srpskom jeziku, koji je ostao državno nezaštićen pred neprimerenim otimanjem od vlada okolnih država.
Treba istaći činjenicu da Vlada Srbije jednostavno ne poštuje obavezujuću pomenutu Konvenciju o zaštiti nematerijalnih i kulturnih dobara.
Pre nekoliko meseci i sam sam u Narodnoj skupštini govorio o Predlogu zakona o potvrđivanju Konvencije o zaštiti nematerijalnih kulturnih dobara, odnosno o zaštiti jezika i pisma. Postoji međunarodna konvencija koja štiti jezik kao osnovno etničko znamenje jednog naroda i kojoj je osnovni zadatak da spreči prisvajanje tuđih jezika od novih političko-nacionalnih skupina.
Jezička statistika u budućem popisu će biti prosto katastrofalna. Prema brojnim primerima iz prakse, država svoj narodni i službeni jezik uopšte ne štiti, pošto se on danas slobodno i u samoj Srbiji naziva hrvatskim, bošnjačkim i crnogorskim.

Govorim o jeziku kao osnovnom statističkom pokazatelju. Ako se srpski jezik u dovoljnoj meri ne tretira u statističkim podacima, normalno je da ta statistika neće imati svoju svrhu.

Popis stanovništva u etničkom smislu se vrši prema jeziku, veri i naciji, pa sadrži, i to je jedno od vrlo bitnih pitanja pri popisu. Ne vidim koji je tu problem, da li mi treba strogo prema nekim kanonima da govorimo?

Upravo ću vam to i reći kroz sledeći tekst, na koji način je vršen popis od 1850. pa do danas. Da nastavim, Srbi islamske vere, pošto govorim i dalje o naciji i jeziku…

Dobro, moramo poštovati, nema protekcije ni kod moje Ličanke, je l' tako? Hajde da skratimo priču, da zaključimo da se srpska narodnosna osnova stalno smanjuje. Tome su mnogo doprineli i Brozovi komunisti već 1945. godine. Treba se podsetiti da je od strane komunista zabranjeno korišćenje bunjevačkog imena 1945. godine, a propisano je da se Bunjevci imaju zvati Hrvatima, iako su Bunjevci stara etnokategorija, pošto je nekada postojala i bunjevačko-šokačka stranka.
Idemo dalje. Komunističke vlasti su 1946. godine pod pritiskom vršile albanizaciju Goranaca, satirale njihovu narodnosnu posebnost, pa i njihovo staro srpsko poreklo. Goranci su, međutim,…

Krenuo sam od teme. Ovo je jedna uporedna analiza statističkih podataka kroz istoriju i koje su ključne kategorije bile bitne u svim popisima do sada. Sad, ako ćemo mi ovaj popis tako ogoliti da ne možemo raspravljati o temi, eto, pokušaću da nastavim.
Poslanici Narodne skupštine Republike Srbije moraju voditi brigu o sprovođenju popisa ugroženog srpskog stanovništva na prostorima bivših srpskih zemalja, naročito na prostorima Makedonije, u kojoj se srpski narod permanentno asimilira i smanjuje, pa na prostorima srpske Crne Gore, u kojoj su ugrožena elementarna srpska nacionalna prava, preko ukidanja jezika i Srpske pravoslavne crkve…

Dobro, mi smo jedan region, u isto vreme se sprovode popisi stanovništva u svim bivšim srpskim zemljama, u bivšoj Jugoslaviji…

Pa mi iz SRS upravo imamo veliki broj glasača u tim zemljama, koji su izbegli ovde…

Zar država Srbija ne sme da vodi računa o svojim građanima koji su živeli nekada na drugim prostorima i silom proterani na ove uže prostore Srbije?
Pohvalio bih izjavu ministra Srećkovića, koji se zalagao za obnovu ukinute konstitutivnosti srpskog naroda u Republici Hrvatskoj. Međutim, ta njegova odluka nije naišla na dobar odjek u ostalom delu Vlade i ostalim ministarstvima. Na kraju krajeva, moram da govorim o krajiškim Srbima, jer su oni nekad bili u poziciji konstitutivnog naroda, u kakvoj su bili kroz istoriju i mogli su se slobodnije nacionalno i verski izjasniti prilikom popisa stanovništva u Hrvatskoj.
Nekad su naši statističari, demografi, geografi često vrlo neprecizno koristili argumente istorije, što izaziva kontraefekte po Srbe. Kad se kroz istoriju govori i piše o brojnosti Srba iznose se paušalne statističke procene o manjoj zastupljenosti Srba uopšte, a naročito zapadnih Srba, nego što je to nekad stvarno bilo. Tako, na primer, neki naši istaknuti istoričari i demografi navode da je krajem 19. veka bilo oko 30% Srba na prostorima današnje Hrvatske. Ne znam na osnovu kakve procene se iznose takvi podaci kad se zna da su se popisi stanovništva vodili prema jezičkoj i verskoj osnovi.
Da podsetim, u popisima od kraja 19. veka se operisalo sa nacionalnom kategorijom Srbo-Hrvata, preko jezičke osnove. Za pravoslavce je bilo lako izračunati brojnost, pošto su pravoslavci u 95% slučajeva bili Srbi. Problem je sa kategorijom rimokatolika koji su često poistovećivani sa Hrvatima, dok se sa druge strane zaboravljalo da su krajem 19. veka još uvek egzistirali brojni Srbi rimokatolici, zatim austrijski Nemci rimokatolici, Italijani, Slovaci i drugi.
Dakle, ne može se tvrditi da je krajem 19. veka bilo samo 30% Srba u današnjoj Hrvatskoj, pošto su sredinom 19. veka Srbi, po popisima iz 1846. i 1850. godine, činili veliku većinu stanovništva u Dalmaciji, Istri, Slavoniji, Krajini. U Dalmaciji, Istri, Slavoniji u to vreme Hrvati nisu bili ni pominjani kao posebna statistička kategorija.
Samo da uporedim tadašnje stanje: Srba je tad bilo 1.600.000, dok je rimokatolika, koji su počeli nositi hrvatsko ime, bilo tek oko 1.200.000.
Za mene je frapantan podatak o eksplozivnom širenju hrvatstva za pedesetak godina, i to zahvaljujući Habzburškoj i vatikanskoj potpori, državnoj i verskoj. Srbi rimokatolici vrlo brzo su odbacivali svoje srpsko ime. U epohi Kraljevine Jugoslavije dodatno je jenjavala srpska svest, preko jugoslovenstva.
Dakle, kroz ovih poslednjih 150 godina velikohrvatstvo je okupiralo srpske istorijske zemlje, pa čak i slovenačku zemlju, kajkavsku Hrvatsku. Takvo hrvatstvo je stvoreno bez bilo kakve hrvatske etničke osnove, kao nadnacija mešavine naroda. Da podsetim, 1850. u Hrvatskoj, Slavoniji i Dalmaciji je bilo oko 1.600.000 Srba, dok je po popisu iz 2001. godine bilo tek oko 200 Srba. Dakle, posle silnih preveravanja, etnocida, kulturocida, ostao je danas sam sa sobom tzv. hrvatski narod, sastavljen od navedenih narodnosti i komponenti. Nedavno je i sam Žarko Puhovski govorio o etničkom čišćenju, krajiškom slučaju, kad se za pet godina očistio srpski krajiški prostor.
Dakle, posle svega, da li u takvoj državi nacionalnih nesloboda bilo kakav popis stanovništva ima smisla, gde je tu realno istorijsko stanje? Postavlja se pitanje da li treba razmišljati o opstrukciji, apstinencije od popisa, čime u međunarodnim okvirima takvi popisi ne bi bili validni, odnosno legitimni. U ovakvoj poziciji etničkog čišćenja istorijski konstitutivnog srpskog naroda ovakav popis mora se svesti na puko popisivanje brojnosti stanovništva, bez etničke oznake.
Nažalost, niste mi omogućili da iznesem ključne argumente u mom izlaganju, istorijsku retrospektivu i analizu. Zahvaljujem.