Pored vremena za amandman, koristiću i vreme ovlašćenog predstavnika.
Budžet kao politički instrument u rukama vlasti najbolji je prikaz njenog karaktera.
Budžet ima ulogu da harmonizuje društvo i da u domenu u kome je to moguće doprinese stabilizaciji ekonomskih, socijalnih i političkih prilika.
Budžet ne bi smeo da bude hir vlasti ili odraz njenog nastojanja da ostvari svoje interese i ciljeve koji su suprotni Ustavu i zakonima. Podsetiću vas da je, pored ostalog, budžet ujedno i jedan od ključnih mehanizama putem kojeg država implementira svoje ustavne i zakonske obaveze.
Iz tih razloga, mi kao narodni poslanici SDA Sandžaka podneli smo amandmane na predloženi budžet, s namerom da u prvom redu ukažemo na realno stanje i potrebe građana regije iz koje dolazimo ali i naroda kojem pripadamo.
Položaj Bošnjaka u Srbiji nije dobar, a u Sandžaku se teško živi. Ova vlast je odgovorna za to. Takođe, ovaj budžet ni u kom smislu to ne prepoznaje, niti nudi rešenja kako stanje da se unapredi.
Amandmanom koji sam podneo, u delu budžeta koji se odnosi na kabinet ministra bez portfelja zaduženog za unapređenje razvoja nedovoljno razvijenih opština, predložili smo uvećanje sredstava za 300 miliona dinara, kako bi se ta sredstva usmerila na program Vlade Republike Srbije za povratak prognanih, izbeglih i raseljenih Bošnjaka iz opštine Priboj od 1991. do 1999. godine. Podsetiću vas da je taj program Vlada Srbije usvojila 4. novembra 2011. godine, na predlog tadašnjeg ministra dr Sulejmana Ugljanina.
U razdelu 15, koji se odnosi na Ministarstvo unutrašnjih poslova, u okviru programske aktivnosti "Upravljanje radom granične policije", predložio sam da se planirani iznos uveća za 50 miliona dinara a da se ta sredstva opredele za izgradnju odgovarajućih objekata na graničnom prelazu Vrbnica na teritoriji opštine Sjenica, koji povezuje Srbiju i Crnu Goru, ali i da se tom graničnom prelazu utvrdi status stalnog graničnog prelaza za međunarodni saobraćaj putnika i roba sa svim inspekcijskim službama, što može da ima veliki značaj za razvoj privrede i turizma u regionu.
Amandmanom je zatraženo da se u okviru razdela 23, Ministarstvo pravde i upravljanje izvršenja krivičnih sankcija povećaju planirana sredstva kako bi se izgradio i opremio novi zatvor u Novom Pazaru, kapaciteta za 400 lica. To je prvenstveno važno za porodice osuđenika iz regije Sandžak koji svoje kazne služe u zatvorima širom Srbije, a koji bi izgradnjom novog zatvora dobili priliku da zatvorske kazne služe u svom kraju.
Postojeći zatvor u Novom Pazaru ima kapacitet za smeštaj 80 lica lišenih slobode a u ranijem periodu bilo je više najava državnih zvaničnika da će ovaj projekat da se realizuje. Međutim, do danas ništa nije urađeno po tom pitanju. Izgradnja novog zatvora u Novom Pazaru je društveno opravdana i sigurnosno potrebna.
Takođe je predloženo da se na budžetskoj poziciji u okviru Ministarstva zaštite životne sredine predloženi iznos za uređenje sistema upravljanja otpadom uveća za 350 miliona, kako bi se adekvatno rešilo pitanje prikupljanja, odlaganja, tretmana i prerade otpada na području grada Novog Pazara, opštine Tutin ali i drugih sandžačkih opština, sa ciljem da otpad više ne bude problem i opasnost po ljude i životnu sredinu, već naš razvojni potencijal.
U okviru budžetske pozicije koja se odnosi na Ministarstvo zaštite životne sredine, na programskoj aktivnosti sanacije i zatvaranje nesanitarnih deponija, predloženo je da se planirana sredstva povećaju za 400 miliona dinara, kako bi se zatvorila nesanitarna deponija Golo brdo u Novom Pazaru, koja u stanju kakvom jeste ugrožava i dovodi u opasnost živote i zdravlje ljudi na širem području Novog Pazara i Tutina. Predloženo povećanje sredstava takođe bi se usmerilo i na zatvaranje drugih nesanitarnih deponija u ostalim sandžačkim opštinama.
U okviru budžetskih pozicija koje se odnose na Ministarstvo prosvete, u delu koji se odnosi na osnovno obrazovanje, predložili smo povećanje sredstava u iznosu od 100 miliona dinara za izgradnju nove osnovne škole u Novom Pazaru za potrebe stanovnika naseljenih mesta Potok i Bukreš.
U okviru istog ministarstva u oblasti srednjeg obrazovanja zatraženo je povećanje u iznosu od 150 miliona dinara za izgradnju i osnivanje srednje škole unutrašnjih poslova u Novom Pazaru.
Takođe, u oblasti visokog obrazovanja zatražili smo opredeljivanje znatno više sredstava, ukupno 650 miliona, kako bi se deo u iznosu od 150 miliona usmerio na osnivanje katedre za bosanski jezik i književnost i studijskih programa na bosanskom jeziku na državnom univerzitetu u Novom Pazaru, dok bi se drugi deo sredstava iz ove aproprijacije u iznosu od 500 miliona dinara namenio osnivanju odeljenja ovog univerziteta u Priboju, sa studijskim programima iz mašinstva i elektrotehnike.
Stava smo da su u samom Priboju, čitavoj regiji a posebno Bošnjacima mnogo potrebniji fakulteti nego vojni objekti, kao što je kasarna koju planirate da izgradite, posebno zbog činjenice da do danas niko nije procesuiran zbog napada vojske bivše SFRJ na pribojsko selo Kukurovići 18. februara 1993. godine. Iz tih razloga smo tražili da se izgradnja i opremanje kasarne zameni osnivanjem fakulteta za mašinstvo i elektrotehniku.
U oblasti energetike, u razdelu 28, Ministarstvo rudarstva i energetike, zatražili smo da se planirana sredstva uvećaju za dve milijarde, od kojih bi se 50% uložilo u izgradnju nove elektroenergetske mreže i odgovarajućih razvodnih postrojenja, odnosno trafo stanica, radi stabilizacije napajanja električnom energijom opština Tutin, Sjenica, Prijepolje, Priboj i Nova Varoš, dok bi se ostalih 50% sredstava namenilo za izgradnju elektroenergetske mreže i odgovarajućih razvodnih postrojenja, radi stabilizacije napajanja električnom energijom teritorije grada Novog Pazara. Samo radi primera da vam kažem da ponovo danas u Novom Pazaru nema struje.
Elektroenergetska mreža u svim sandžačkim opštinama, naročito u Novom Pazaru i Tutinu, više od deset godina je pod konstantnim opterećenjem i ne može da zadovolji potrebe građana u napajanju električnom energijom. Taj problem je sve više izražen i postoji realna pretnja da sistem za napajanje električnom energijom usled konstantnog neodržavanja i opterećenja bude van funkcije i trajno ugrozi osnovne životne funkcije ne samo u Novom Pazaru, već i u ostalim sandžačkim opštinama.
U razdelu 33, Ministarstva za ljudska i manjinska prava i društveni dijalog, predložili smo povećanje planiranih sredstava koja bi se namenila izgradnji dostojnih spomen-obeležja žrtvama iz redova pripadnika nacionalnih manjina nad kojima su izvršeni zločini u periodu od 1990. do 2001. godine na teritoriji Republike Srbije, te finansiranje programa i projekata kojima se promoviše vladavina prava, tranziciona pravda i suočavanje sa prošlošću i kultura sećanja na žrtve i stradanja pripadnika nacionalnih manjina u Republici Srbiji u periodu od 1990. do 2001. godine.
Takođe, ovim amandmanom tražimo povećanje sredstava predviđenih za finansiranje rada nacionalnih veća nacionalnih manjina. Kada govorimo o položaju i odnosu budžeta prema nacionalnim manjinama, dužan sam da pomenem i da budžet koordinacionog tela za Preševo, Medveđu i Bujanovac nije povećan od 2015. godine.
Sa predloženim iznosima u ovom budžetu nije moguće obezbediti ozbiljan razvoj ovog kraja, nema novih projekata, nema javnih investicija i nema stvarne i ravnopravne integracije albanske zajednice u Republici Srbiji. Takođe, koristim priliku da podsetim da, iako je na popisu stanovništva, koje je održano od 1. do 31. oktobra 2022. godine, broj Bošnjaka u opštini Priboj sada iznosi 17,20%, iako zakoni i Ustav Republike Srbije obavezuju državne organe i lokalnu samoupravu da obezbede službenu upotrebu bosanskog jezika i pisma u ovoj opštini, to do danas nije ostvareno.
U razdelu 55 - Komesarijat za izbeglice i imigracije, u okviru odgovarajuće programske aktivnosti zatražili smo obećanje iznosa sredstava koja su planirana za 500.000.000 dinara sa ciljem da se namene i usmere ka porodicama Bošnjaka, otetim u otmicama u Sjeverinu i Štrpcu, preživeli žrtvama i porodicama žrtava koje nisu preživeli napad Vojske bivše SFRJ na bošnjačkom selu Kukurovići u opštini Priboj, ali i drugim žrtvama i nasilja i represije koja je u tom periodu vršena u Sandžaku nad Bošnjacima.
Naši amandmani imaju za cilj da u okviru Ustava i zakona pomognu vraćanju poverenja Bošnjaka u državne organe, ali i da predstavimo samo neke od ključnih problema. Ponudimo rešenja i da predloženom budžetu u nekoj meri u kojoj je to moguće vratimo svrhu i smisao i da makar deo potreba i problema regije i građana koje predstavljamo izgradimo budžet, rukovodeći se principom stranke kojoj pripadamo, da sve ono što radimo, radimo za opšte dobro, a ni na čiju štetu. Hvala.
