Dame i gospodo, Predlogom zakona predviđeno je u članu 11. da je, upravljač javnog puta dužan da označava i vodi evidenciju o javnim putevima i o saobraćajno-tehničkim i drugim podacima za te puteve.
Ministar nadležan za poslove saobraćaja propisuje kako se vrši evidentiranje, kako se vodi ta evidencija i označavanje.
Konceptom SRS mi smo u ranijim zakonskim predlozima govorili o tome da nije ministar taj koji može da donosi tu vrstu propisa, nego Ministarstvo, iz jednog prostog razloga, zato što Ministarstvo ne čini ministar nego ljudi koji rade u njemu.
To su stručne službe, zamenik ministra, pomoćnici ministra koji pokrivaju određene sektore, savetnici, stručni saradnici.
To je jedna ekipa ljudi koja radi na određenoj problematici, oni pripremaju te propise. Formalni potpisnik tih akata je ministar.
Međutim, iza tog akta, bilo da je odluka ili uputstvo ili predlog, koja je već forma u pitanju, stoji celo ministarstvo. To je principijelan stav SRS i mi smo osporavali, napadali u svim zakonskim projektima gde se pojavljivalo to da ministar propisuje i donosi određene odluke.
Što se tiče samog člana 11. on se odnosi na način označavanja javnih puteva, vrstu i sadržinu evidencije, način vođenja evidencija, način prikupljanja, odnosno obnavljanja podataka, kao i uslova korišćenja podataka iz evidencije o javnim putevima.
Ovo je usko povezano sa članom 8. i amandmanom, koji je podnela gospođica Nataša Jovanović, gde smo tražili brisanje stava 2. To je isto principijelan stav SRS i koncept SRS da upravljač javnim putevima može biti samo javno preduzeće.
Znači, da se isključi mogućnost preduzetnicima, društveno-pravnim licima da budu upravljači opštim dobrima u koje spadaju i javni putevi.
Jer, ovde u tački 2. gde se vode evidencije postoji mogućnost duplog vođenja evidencije, da jednu istu evidenciju vode javno preduzeće i neki ovlašćeni upravljač, neko preduzeće koje je ovlašćeno da se bavi tom vrstom posla. Postoji mogućnost dupliranja određenih poslova između javnog preduzeća i preduzetnika koji bi obavljali isti posao.
To se najbolje vidi u članu 7. stav 3. gde se izričito i decidno kaže da je upravljanje državnim putevima delatnost od opšteg interesa. Predlagač zakona hteo je da naglasi značaj upravljanja javnim putevima i proglasio da je to delatnost od opšteg interesa.
U stavu 1. istog člana navodi šta spada pod upravljanje javnim putevima, pa navodi: korišćenje javnog puta (vršenje javnih ovlašćenja); zaštita javnog puta; obavljanje stručnih poslova na izgradnji, rekonstrukciji, održavanju i zaštiti javnog puta; ustupanje radova na održavanju javnog puta; nadzor nad izgradnjom, rekonstrukcijom, održavanjem, zaštitom; planiranje izgradnje, rekonstrukcije; vođenje evidencije o javnim putevima i o saobraćajno-tehničkim podacima za te puteve.
Znači, oni taksativno navode šta sve spada pod upravljanjem javnim putevima. To su sve vrlo značajne funkcije i to ne bi smelo da se ispusti, da država dozvoli sebi taj luksuz da ustupi preduzetnicima i preduzećima, pravnim licima, da obavljaju tako važne funkcije, upravljačke funkcije, koje se odnose na jedno opšte dobro kao što je državni put ili javni put.
Jedno od ovlašćenja je ''ustupanje radova na održavanju javnog puta''. Taj deo, već, može da se prenosi na preduzetnike i pravna lica i u tom delu bi javno preduzeće trebalo da bude, u stvari, transmisija, sa jedne strane, između onoga što se zove opšti i državni interes i interes preduzetnika i preduzeća da vrše određenu delatnost koja je vezana za izgradnju, rekonstrukciju i održavanje javnih puteva. Samo u tom delu bi mogli da se pojavljuju preduzetnici i preduzeća.
Sve ovo ostalo, sva ovlašćenja koja su navedena učlanu 7. bi morala da ostanu isključivo u nadležnosti javnog preduzeća, jer je to delatnost od opšteg interesa i država bi morala da štiti taj opšti interes.
Znate da je bilo zloupotreba oko ustupanja tih radova, oko asfaltiranja auto-puta Beograd-Niš – ko je to radio, kako je radio, koje su sve afere proizašle iz tih poslova?! Baš zbog toga je neophodno da te upravljačke funkcije država zadrži za sebe, preko javnog preduzeća.
U članu 14. takođe upravljaču javnog puta poverava se vršenja javnih ovlašćenja, koja se odnose na izdavanje određenih saglasnosti i odobrenja. Ovde se generalno kaže upravljaču, ne kaže se javnom preduzeću.
Malo je nelogično da se prenose ovlašćenja na preduzetnike i na pravna lica da izdaju saglasnosti koja se tiču, primera radi ću izneti: saglasnosti za izgradnju, odnosno rekonstrukciju priključaka na javni put; saglasnost za građenje vodovoda, kanalizacije, toplovoda, železničke pruge i objekata koji su isto vezani za javni put; saglasnost za građenje u zaštitnom pojasu pored javnog puta; saglasnost za izmenu saobraćajnih površina pratećeg sadržaja javnog puta; saglasnost za održavanje sportske ili druge manifestacije na javnom putu; posebne dozvole za obavljanje vanrednog prevoza na javnom putu i odobrenja za postavljanje reklamnih tabli i reklamnih panoa.
Mislim da je to moralo biti u isključivoj nadležnosti javnog preduzeća, jer to, po prirodi stvari, ne može da se prenese na nekog drugog. Država, isključivo, mora da ima kontrolu nad tim, baš pozivajući se na taj neki opšti interes koji provejava u ovom zakonu, gde u članu 8. stav 3. stoji da, je, upravljanje državnim putevima delatnost od opšteg interesa.
Znači, vi deklarativno kažete da je upravljanje putevima od opšteg interesa. Međutim, posle kroz zakon, kako konkretizujete ta ovlašćenja, celu stvar razvodnite i dozvolite da privatni sektor uđe u celu priču. Morate da shvatite da preduzetnik, pravno lice štite svoje parcijalne, lične interese. Oni, kroz taj posao koji rade, vezano za javne puteve, pre svega, gledaju svoj lični interes. Država, s druge strane, mora da štiti opšti interes. U sukobu ličnog i opšteg interesa, znam ko će izgubiti!! To će sigurno biti država!!
Zbog toga mislim da je bolji koncept koji zastupa SRS, a to je da se o tom opštem javnom interesu brine isključivo javno preduzeće i ne treba mešati privatni sektor u to, pogotovu ovo što sam nabrojao a tiče se evidencija, odobrenja, saglasnosti i normativa određenih koji treba da se ispune prilikom rekonstrukcije i izgradnje javnih puteva.
Deo gde bi mogao privatni sektor da se uključi to je u samom izvođenju radova. Zakon o izgradnji i planiranju je već delom uredio tu oblast da određene firme, koje hoće da se bave putnom mrežom, moraju da imaju licence, određene kadrove, mašine, opremu da bi uopšte mogli da uđu u taj posao. Znači, preduzeća koja ispunjavaju te uslove, dobiju licencu od nadležnog ministarstva mogu da konkurišu za taj deo posla. Samo u tom delu posla treba uključiti privatni sektor, zbog konkurencije, cena. Što je veća konkurencija to su povoljniji uslovi rekonstrukcije i izgradnje puteva, opravke puteva. Tu nemamo načelnih primedbi na taj deo.
Jedino je velika opasnost da se taj opšti ili javni interes naruši uključivanjem upravljača koji se pojavljuju iz privatnog sektora, znači, preduzetnici i pravna lica, gde su osnivači privatnici, oko vođenja evidencija, planova, planiranja, davanja određenih saglasnosti, dozvola. Mislimo da tu nije mesto njima i da isključivo država treba da zadrži pravo za sebe, kako bi zaštitila taj opšti interes. Hvala lepo.