Dame i gospodo, narodni poslanici, pred sobom imamo Predlog zakona na usvajanje. Zakon o putevima. Radi se o izuzetno značajnom pitanju i sa našeg aspekta gledano ovaj zakon, postojeći Zakon i predloženi zakon izmena i dopuna osnovnog zakona ne rešava ključna pitanja u smislu i u kontekstu ravnomerno kada je reč o razvoju putne mreže na nivou države.
Posebno su neprihvatljiva dva poglavlja iz osnovnog, dakle, postojećeg zakona. Niti sa predlogom izmena i dopuna ovog zakona ne rešavaju se ta pitanja u kontekstu ravnomernog razvoja države. A sa aspekta Sandžaka i putne mreže smatramo da se radi o očitom primeru regionalne i etničke diskriminacije. Za ovo što govorim imam i argumente i bićete u prilici da to čujete.
Dakle, u ovom zakonu, posebno u poglavljima 5, koje se odnose na upravljanje magistralnim i regionalnim putevima i u šestom poglavlju gde se radi o naknadi za puteve i finansiranju puteva, mogu da se konstatuju neke stvari. Konkretno iz ovog poglavlja pet u članu 48. ne daje sistem mogućnost kako i gde će se ulagati u izgradnju, rekonstrukciju i razvoj putne mreže, već se ostavlja subjektivno Vladi ili nadležnom ministarstvu ili Direkciji za puteve da odlučuje gde će se i koliko ulagati. Ovde stoji da će na osnovu analize potreba izgradnje, rekonstrukcije, održavanja i razvoja mreže prema dosadašnjim potrebama Vlada usmeravati sredstva i izgradnju.
Ono što osnovno nedostaje ovom zakonu to je upravo što ne postoje relevantni kriterijumi za određivanje prioriteta gde će se graditi. To je ključno pitanje i najbitnije pitanje onog što ovaj zakon ne sadrži. Da je istina da je Sandžak kao prostor u smislu putne mreže diskriminisan, ja ću izneti nekoliko podataka koje je upravo Republički inspektor za puteve napravio, odnosno napravio je jednu analizu o stanju magistralnih i regionalnih puteva na području opštine Sjenica.
I evo pod tačkom 1. kaže ovako: "Po stepenu izgrađenosti, modernizovanosti i opštem sadašnjem stanju kvaliteta kolovoza na mreži magistralnih i regionalnih puteva teritorija opštine Sjenica je na poslednjem mestu od 10 opština Zlatiborskog okruga i svih opština Republike Srbije (uže područje), što je očigledno iz tabele 1. Evo je tabela 1. Tu je data i mreža. Ovde uzimam primer samo jedne sandžačke opštine, a slična je situacija i u drugim opštinama. Asfaltiranost regionalnih puteva na području recimo samo ove opštine je 21,7 procenata, a ostali su zemlja i makadam. Asfaltiranost magistralnih puteva je samo 53 procenta, dakle ima i neprosečenih ili samo zemljanih puteva oko 48 kilometara magistralnih puteva. Imaju kategoriju magistralnih puteva.
Na području Pešterske visoravni nema ni jedan kvadratni metar položenog asfalta kada su u pitanju seoski, dakle lokalni i nekategorisani putevi, dok je taj prosek na nivou Republike kod seoskih puteva 50 odsto asfalta. Taj prosek, dakle ovaj smanjuje područje Sandžaka. I kada se radi o mreži puteva, magistralni put Prijepolje-Sjenica već 50 godina se gradi i još uvek nije napravljen. Regionalni put koji ide od Ivanjice, koji treba da ide od Ivanjice preko Duge Poljane, Rasna, Ugao i prema Bjelom Polju, jedan od najstarijih regionalnih puteva, još uvek nije asfaltiran, a u zimskim uslovima je čak i neprohodan.
I reći ću još jedan mali argument isto iz ove studije republičkog inspektora, gde kaže, a odnosi se na magistralni put: "Zbog lošeg stanja elemenata puta i kolovoza saobraćaj se otežano odvija za ovu kategoriju saobraćajnica. Radi se o magistralnom putu koji ide od Novog Pazara preko Sjenice i prema Novoj Varoši, gde imamo situaciju da se saobraćaj zbog lošeg stanja teško odvija. Posledica takvog stanja putne mreže na području Pešterske visoravni je mnogo izgubljenih života, u porođajnim mukama žena, posebno u zimskim uslovima, gde nisu mogle doći do lekara, imamo mnogo smrtnih slučajeva prevrtanjem sa traktora i drugih pešterskih kola, upravo idući i vozeći po bespuću.
Dakle, sa našeg aspekta gledano ovaj osnovni zakon i predložene dopune i izmene zakona za nas su neprihvatljive. I ako se ne izvrše temeljite promene u smislu ravnomernog razvoja putne mreže na području i Sandžaka i Republike i države, smatraćemo da Vlada i aktuelni režim svesno diskriminišu taj prostor.
Naravno, u ovom zakonu ima, u poglavlju 6, i greški u ciframa, recimo u članu 54. stav 3., ovo treba ispraviti, mislim da se radi o štamparskoj greški, nije 51 nego 52. U članu 56. ima i nekih nelogičnosti, tamo gde stoji da se može 10 posto izdvojiti iz onih sredstava koja se izdvajaju na derivate nafte, mogu se izdvojiti za lokalne, nekategorisane puteve, ako su u funkciji migracionih kretanja, valjda ako su u funkciji sprečavanja migracionih kretanja. Zahvaljujem se.