Osnovni razlog za donošenje predloga zakona je preciziranje predmeta oporezivanja porezom na imovinu, dana na koji nastaje i prestaje poreska obaveza po osnovu poreza na imovinu, korisne površine kao elementa za utvrđivanje poreske osnovice, pojedinih poreskih oslobođenja, kao i odredaba kojima je uređeno utvrđivanje i naplata poreza. To bi trebalo da doprinese ujednačenijoj primeni poreskih propisa i jačanju pravne sigurnosti.

Poreska prijava se može podneti i preko javnog beležnika

Ukoliko prilikom sticanja ili otuđivanja nepokretnosti ugovor overi javni beležnik isti može podneti poresku prijavu u korist ugovornih strana. Dakle ukoliko poreski obveznik stekne ili otuđi nepokretnost i taj pravni posao overi kod javnog beležnika, on ima mogućnost da preko javnog beležnika podnese poresku prijavu. Poreski obveznik može ali ne mora da iskoristi ovo svoje pravo. Ukoliko je saglasan i želi da se na ovaj način utvrdi porez na imovinu javni beležnik podnosi poresku prijavu katastru koji kasnije dostavlja prijavu nadležnoj poreskoj upravi. Ukoliko poreski obveznik ne želi da na ovaj način podnese poresku prijavu, javni beležnik je dužan da sačini posebnu belešku koju opet predaje katastru koji istu prosleđuje nadležnoj poreskoj upravi. Ukoliko poreska prijava nije sačinjena i prosleđena preko javnog beležnika, poreski obveznik ima 30 dana da obavesti nadležnu poresku upravu i podnese poresku prijavu. Poreska prijava se na ovaj način može podneti i u slučaju poklona, nasleđa i prenosa apsolutnih prava. Ukoliko u određenoj opštini/gradu nema imenovanih javnih beležnika, obavezu dostavljanja poreskih prijava ima mesno nadležni sud (onaj sud koji je i overio pravni posao).

Dodatna grupa nepokretnosti za utvrđivanje osnovice poreza na imovinu

Trenutno zakonsko rešenje predviđa 7 različitih grupa i kategorija koje služe radi utvrđivanja osnovice poreza na imovinu. Predlogom zakona se uvodi nova kategorija koja podrazumeva pojam drugo zemljište. Ova kategorija podrazumeva zemljište koje nije građevinsko, poljoprivredno ili šumsko.

Osim toga opština/grad može na osnovu svoje odluke da neizgrađeno građevinsko zemljište na njenoj teritoriji, koje se koristi isključivo za gajenje biljaka/sadnog materijala, odnosno šuma da svrsta u kategoriju poljoprivrednog/šumskog zemljišta umesto građevinskog zemljišta.

Proširenje kruga nepokretnosti za koje se ne plaća porez na imovinu

Predlagač zakona predviđa da se porez na imovinu neće plaćati za nepokretnosti koje koristi Crveni krst Srbije ali samo u slučaju da se nepokretnosti koriste za obavljanje delatnosti Crvenog krsta. Osim toga porez na imovinu se neće plaćati ni na nepokretnosti koje su u svojini privatnog partnera, u slučaju javno-privatnog partnerstva, ali samo u slučaju da je u pitanju zemljište koje je privatni partner stekao nakon zaključenja ugovora o koncesiji prema kome je procenjena vrednost koncesije najmanje 50 miliona evra i na objekte izgrađene na naknadno stečenom zemljištu.

Korisnici stanova u državnoj svojini plaćaju porez na imovinu pod istim uslovima kao regularni zakupci

Predlogom zakona precizirano je da se stambeno pitanje ugroženih kategorija stanovništva (ratni i vojni invalidi, izbeglice itd.) može rešiti davanjem na korišćenje stanova koji su u državnom vlasništvu. Ukoliko korisnici dobiju stan na korišćene na određeno vreme, koje je duže od jedne godine, ili na neodređeno vreme onda će morati da plaćaju porez na imovinu kao i drugi komercijalni zakupci stanova.

Sastavni deo zemljišta kao pojam koji podrazumeva izuzetak od oporezivanja na imovinu

Predlog zakona uvodi novu kategoriju- sastavni deo zemljišta, koja podrazumeva da neće biti izvršeno oporezivanje na imovinu na sledećim objektima:
1) staza i drugi otvoreni prostor prekriven šljakom, asfaltom, betonom, pločama ili drugim čvrstim materijalom u nivou zemljišta, otvoreni prostor za parkiranje, kolski prilaz objektu, otvoreni poligon – pista za obuku kandidata za vozače i vozača;

2) ograda, potporni zid, stepenište izvan gabarita objekta, vrtno senilo do 15 m² osnove, vrtni bazen (uključujući fontane) površine do 12 m² i dubine do 1 m, nadstrešnica osnove do 10 m², dvorišni kamin površine do 2 m² i visine do 3 m, stočna jama, septička jama, ploča za obaveštavanje površine do 6 m², dečje igralište, spomenik i spomen obeležje na površinama javne namene ili na grobljima i grobnica;

3) instalacije inkorporisane u objektu i od objekta do priključka na mrežu, a ako mesto priključka nije moguće precizno odrediti, sastavnim delom objekta smatra se instalacija inkorporisana u objekat.

Preciziranje pojma poreski obveznik i korisne površine za utvrđivanje poreza na imovinu

Predlog zakona precizira pojam poreskog obveznika kako za fizički tako i za pravno lice. Novina jeste da prekid obavljanja delatnosti preduzetnika, koji vodi poslovne knjige, na određeni period ne podrazumeva gubitak svojstva poreskog obveznika koji je dužan da plati porez. Predlogom zakona je precizirano da ogranak ili predstavništvo stranog pravnog lica ima obavezu da podnose poresku prijavu i da plati utvrđeni porez u korist stranog pravnog lica koje predstavlja.

Isto tako predlog zakona precizno definise pojam korisne površine kao uslova za utvrđivanje poreza na imovinu. Kada je u pitanju zemljište- korisna površina je njegova ukupna površina, uključujući površinu pod objektom. Kada je u pitanju objekat korisna površina je zbir podnih površina između unutrašnjih zidova objekta (iz koje su isključene površine balkona, terasa, lođa itd)

Preciziranje pojmova nastanak i prestanak poreske obaveze

Predlog zakona precizira momenat u kome nastaje obaveza plaćanja poreza na imovinu. Tako obaveza plaćanja poreza na imovinu nastaje narananijim od sledećih dana:
1) danom sticanja prava na koje se porez na imovinu plaća;
2) danom uspostavljanja državine kad se porez plaća na državinu;
3) danom početka korišćenja;
4) danom osposobljavanja;
5) danom izdavanja upotrebne dozvole;
6) odnosno danom omogućavanja korišćenja imovine na drugi način.

Ukoliko se radi o zgradi u izgradnji koja ima površinu preko 500 m2 predlog zakona uvodi poseban pravni režim za nastanak obaveze plaćanja poreza na imovinu. Tako je predviđeno da za zgradu u izgradnji koja ima preko 500 m2 obaveza plaćanja poreza naimovinu nastaje 1. januara naredne godine u odnosu na godinu: u kojoj je isteklo pet godina od dana pravosnažnosti prve građevinske dozvole ili odobrenja za izgradnju te zgrade ili završetka izgradnje konstruktivnog sklopa, ako građevinska dozvola nije izdata.

Sa druge strane obaveza plaćanja poreza na imovinu prestaje najranijim od sledećih dana:
1) danom kojim poreskom obvezniku prestaje pravo, državina ili korišćenje nad određenom nepokretnosti;
2) danom prestanka postojanja nepokretnosti;
3) danom kojim drugo lice stekne pravo, državinu ili korišćenje na nepokretnosti

Plaćanje poreza na poklon, nasleđe i prenos apsolutnih prava samo za upotrebljivana vozila

Novina koja je predviđena predlogom zakona jeste da se porez na poklon, nasleđe i prenos apsolutnih prava neće plaćati na sva vozila, brodove i avione. Predlog zakona uvodi kategoriju upotrebljivana vozila/plovila/vazduhoplove. Dakle ukoliko je vozilo, brod ili avion bilo najmanje jedanput registrovano od dana proizvodnje ili dana uvoza onda će biti predmet oporezivanja. Osim toga predlog zakona predviđa da se porez na nasleđe ili poklon neće plaćati na ljudske ćelije, tkiva ili organe.

Preciziranje postupka za utvrđivanje poreza na imovinu

Preciznije se definišu dva načina za utvrđivanje poreza na imovinu. Obveznik koji vodi poslovne knjige porez na imovinu utvrđuje samooporezivanjem. Sa druge strane opština/grad utvrđuje porez na imovinu za obveznike koje ne vode poslovne knjige ili za obveznike koje vode poslovne knjige ako nisu utvrdili poresku obavezu ili su je utvrdili netačno. Za obveznike koje ne vode poslovne knjige porez na imovinu se može utvrditi neposrednim odlučivanje, bez prethodnog izjašnjavanja poreskog obveznika.


Obaveze opština/gradova povodom predloga zakona

Radi utvrđivanja poreza na imovinu za 2019. godinu sve opštine i gradovi su dužni da do 31.12.2018. godine:

1) utvrde i objave prosečne cene kvadratnog metra drugog zemljišta u zonama;
2) utvrde i objave prosečne cene građevinskog, poljoprivrednog, odnosno šumskog zemljišta u zonama.